U sušnim periodima veće štete od žitnog balca - obavite zaštitu na vrijeme

Crveni žitni balac (Oulema melanopus) je jedna od najučestalijih štetočina na pšenici, a kao i svake, njegova je pojava zabilježena i ove godine. Ratari ga često nazivaju i lema, a javlja se krajem aprila i tokom maja.

Kao štetočina kod nas se javlja i plavi žitni balac (Oulema lichenis) čije je tijelo plave boje, a noge crne. Često se može naći i vrsta Lema cyanella koja im je slična, ali ne pravi štete na žitaricama. Stoga ih je važno razlikovati.

Prepoznajte štetočinu na vrijeme

Odrasli insket crvenog žitnog balca dug je oko 5mm, plavog pokrilja s narandžastim nogama i nadvratnim štitom. Prvi odrasli oblici javljaju se u proljeće čim dnevne temperature dosegnu 7°C. Larva je žućkasta i pokrivena sluzi pa podsjeća na balavog puža, a kasnije od izmeta i sluzi poprimi tamniju boju.

Ženka odloži od 100 do 150 jaja, a uz više temperature period embrionalnog ciklusa se smanjuje. Polaganja jaja traje poprilično dugo, čak oko mjesec dana pa se tako štete od larvi produžavaju sve do voštane zriobe pšenice. Ciklus razvoja žitnog balca pri temperaturi od 15°C traje 18 dana dok pri temperaturi od 22 do 25°C traje samo 6 dana.

Lišće izgriženo u vidu pruga, a najveći napad u maju

Žitni balci se hrane lišćem koje ostaje izgriženo u vidu pruga, a larve grizu samo gornji sloj što dovodi do pojave bijelih izduženih linija. Larve najveće štete prave na listu zastavičaru od kojeg zavisi uspješnost nalijevanja zrna.

U slučaju jakih napada, list može biti potpuno uništen i osušen. Uslijed smanjenja lisne mase dolazi i do smanjenja prinosa, pogotovo u vrijeme kada vlada suša. Tako u polju možemo naići na napadnute i nenapadnute dijelove usjeva, a u nekim slučajevima on može biti i potpuno uništen.

Suša prijeti Europi i ove godine?

Najveći napadi se odvijaju tokom mjeseca maja, a važno je pratiti njegovu pojavu već u aprilu kako bi stigli reagovati u pravo vrijeme.

Tretiranje treba izvršiti prije klasanja

Jedna od preventivnih mjera je duboka obrada tla u jesen, gdje lemu unosimo u dublje slojeve tla i tako je uništavamo. Suzbijanje hemijskim mjerama se sprovodi kada je štetočina prešla kritični prag, a on iznosi više od 25 jedinki po m². Za larve je preporučeno suzbijanje čim se izleže njih 10 do 15%.

Vrijeme je za borbu protiv žitnog balca

Upotrebu insekticida treba izvršiti prije klasanja kako na slami i klasovima ne bi ostale rezidue, odnosno ostaci pesticida koji mogu izazvati neželjene posljedice kod ljudi i domaćih životinja.