Zašto je prvo majčino mlijeko važno za jariće?

Graviditet koza traje okvirno 150 dana i one ojare u prosjeku dva jareta. Sam proces jarenja nije komplikovan i uglavnom uspiju same da se ojare, ali uvijek treba biti na oprezu i ispratiti cijeli proces. Obično ojare dva jareta, ali se varijacije kreću od jednog do tri dok su četvorke i petorke znatno rjeđe. 

Nakon jarenja kozi treba ponuditi svježu vodu za piće, a ishrana u narednih 24 sata treba da je lakša. Daje se i mlaki napoj od mekinja razmućenih u toploj vodi, koji djeluje laksativno. Ako je jarenje proteklo normalno, koza u roku od dva-tri sata nakon toga treba izbaciti posteljicu.

Što je važno znati o bremenitosti i jarenju koza?

Neposredno poslije jarenja, majka počinje da liže svoje mladunče i na taj način skida ostatke plodovih ovojnica sa njega. Lizanje obično počinje od glave kako bi se otklonila sluz sa nosnica i time sprječilo eventualno gušenje jareta. Odgajivač, ukoliko to koza ne učini, treba sunđerima slame nježno protrljati jare da bi se lakše osušilo i da bi mu se pojačala cirkulacija krvi, savjetuje stručnjak za stočarstvo, Kosovka Jakšić.

Prve mlazeve mlijeka pomusti, a vime oprati i osušiti

Ukoliko se pupčana vrpca ne prekine sama, treba je presjeći čistim dezinfikovanim makazama u dužini od tri do četiri centimetra od pupka i dezinfikovati rastvorom joda. Neposredno poslije jarenja koza počinje da luči kolostrum koji jarad trebaju obavezno posisati.

Prije nego što jare prvi put posisa majku, prve mlazeve mlijeka treba izmusti u poseban sud, a vime oprati toplom vodom i dobro osušiti. Ovim postupkom se izbjegavaju različita crijevna oboljenja jaradi. Tokom prvog dana života oni sisaju i do 15 puta, a kasnije se taj broj smanjuje na pet do šest puta dnevno.

Davanje kolostruma poslije prva 24 sata nema efekta

Tokom prve nedjelje života jarad se hrani samo kolostrumom i mlijekom majke, a poslije toga mogu dobiti sijeno kao i koncentrovanu hranu. Veoma je važno da jare posisa kolostrum što prije nakon jarenja jer on sadrži znatne količine hranljivih materija, a obezbjeđuje i imunoglobuline koji u prvim danima štiti novorođene mladunce od infekcija, objašnjava stručnjak.

Što je važno u stajskom uzgoju koza - savjeti za početnike

Usvajanje ovih zaštitnih materija iz kolostruma najviše se obavlja u toku prva 24 sata nakon jarenja. Kasnije davanje nema efekta. U slučaju da jarad ne posisa kolostrum na vrijeme ili ga uopšte ne dobije, dolazi do smanjenja njihovog prirasta, a može doći i do velikog procenta uginuća, čak i u svim normalnim uslovima odgajanja. U slučaju nedostatka prvog mlijeka majke, jarićima treba dati kolostrum drugih koza (svjež ili zamrznut).

Ako je on zamrznut, daje se jarićima zagrijan na temperaturi prirodnog majčinog mlijeka pri sisanju (oko 38 stupnjeva). Veoma je važno da koza i jare ostanu zajedno nekoliko dana u nekom ograđenom prostoru. Ako koza ne luči dovoljne količine mlijeka ili je ojarila blizance ili trojke, ovakvu jarad treba podmetnuti pod drugu kozu koja se ojarila u približno isto vrijeme, a ostala je bez jareta.