Rezidba u cilju formiranja uzgojnog oblika kod dunje

Poslije sadnje sadnica dunje, među prvim poslovima koje treba uraditi je rezidba. Već tada počinje da se formira njihova kruna. Period uzgoja je, kako kaže savjetodavac Nebojša Mladenović, onaj period u životu dunje kad one uglavnom ne donose rod.

U tom periodu značajno je formiranje krune rezidbom, pravilno i pravovremeno đubrenje, održavanje najpovoljnijeg režima vlažnosti u zemljištu, održavanje odnosno obrada zemljišta, zaštita od bolesti, štetočina i korova i drugo. Uzgojna se poklapa sa periodom razvoja dunje u kojem preovladava intenzivni vegetativni porast.

"Zbog toga je neophodno da se poznaju fiziološke promjene koje se rezidbom izazivaju. Ako se primjenjuje kratka, dolazi do usporavanja stupanja dunje na rod, a nepovoljno se odražava i potpuno izostavljena rezidba", kaže Mladenović i dodaje da njeno potpuno izostavljanje u ovom periodu može nepovoljno da se odrazi na porast voćaka i na njihovu kasniju produktivnost.

Podsjetimo, od oblika krune, stručnjak za voćarstvo Igor Andrejić savjetuje formiranje poboljšane piramidalne krune, vaze, vretenastog žbuna ili vitko vreteno.

Bujnije se razvija grana pod oštrijim uglom

Pri obavljanju rezidbe u periodu formiranja uzgojnog oblika treba, kako Mladenović kaže, imati u vidu da će se bujnije razvijati (posmatrana samo jedna grana) ona grana koja je pod oštrijim uglom u odnosu na vođicu, zatim grana koja je viša po položaju, onda ona koja je deblja i na kraju grana koja se ostavi duža.

Sadnja dunje: Pazite na prve jesenje mrazeve i redovno zalijevajte

"Pri jačoj rezidbi, odnosno na kraće orezanoj grani veći broj pupoljaka se razvija u ljetoraste, što znači da se odlaže početak perioda rodnosti. Zbog toga se ne preporučuje veće skraćivanje ljetorasta. Oni se prekraćuju izuzetno, kada se želi inicirati njihovo razgranavanje. Umjereno skraćivanje produžnih ljetorasta omogućuje stvaranje dovoljnog broja sekundarnih grana, koje će na sebi nositi rodno drvo pravilno raspoređeno po cijeloj dužini", kaže savjetodavac i dodaje da je kod neprekraćenih ljetorasta nesmetana cirkulacija sokova.

Bitan je i ugao pojedinih grana

To utiče, kako kaže, i na brže formiranje cvjetnih pupoljaka i na raniji početak rodnosti. Zbog toga je u uzgojnom periodu potrebno da se kontrolisanom rezidbom utiče na vegetativni porast i rano plodonošenje. U tom cilju primjenjuje se usmjeravanje porasta pojedinih grana pod određene uglove i savijanje jednog broja ljetorasta, vodoravno a ne vrhom ka zemlji.

"Osnovne grane i one koje čine skelet krune treba usmjeriti da se razvijaju pod uglom od 45 do 65 stepeni", kaže stručnjak i dodaje da ljetorasti i grančice koje na sebi nose rodne grančice treba da se razvijaju više horizontalno.

Ugao donjih grana mora da bude manji?

Sve naprijed rečeno predstavlja opšte napomene i odnosi se na sve oblike krune dunje. U kontekstu navedenih pravila, bitno je pomenuti i sljedeće:

• Kod svih oblika krune zajedničko je da im se osnovne grane najbolje razvijaju pod uglom od 45 stepeni. Pri ovakvom razvoju postiže se najbolja veza osnovne grane sa centralnom granom (deblom), a i raklje su otpornije prema niskim negativnim temperaturama;
• Donje grane po položaju treba da se razvijaju pod manjim uglom u odnosu na gornje;
• Svaka osnovna grana bilo kojeg oblika krune, individualno posmatrana, ima približno identičan razvoj,;
• Razgranavaju se i ostavljaju se naizmjenično grane trećeg reda, prva na manjem rastojanju (oko 30 cm) od centralne grane, druga na oko 50 do 80 centimetara u zavisnosti od bujnosti, sortnih osobina i osobina podloge.

"Svakako da je veliki uticaj i drugih činilaca (zemljište i dr.). Rezidba u cilju formiranja krune dunje poklapa se sa uzgojnim periodom u kome preovladava vegetativni prirast. Zbog toga važi pravilo da se u ovom periodu ona svede na najmanju mjeru. Međutim, ipak se izvodi pošto se njenom primjenom koriguje prirodan prirast i utiče na razvoj potrebnih grana i grančica", kaže Mladenović i savjetuje da nije preporučljivo da se od ukupne godišnje vegetativne mase rezidbom ukloni više od 25 posto.