Pravilna rezidba kruške za bolji i kvalitetniji rod

Rezidba kruške u periodu rodnosti pomotehnička je mjera čiji je cilj uspostavljanje pravilnog odnosa između rodnosti i vegetativnog prirasta, odnosno održavanje i produžavanje perioda pune rodnosti. Tokom formiranja krune, kruška počinje da formira cvjetne pupoljke, neke sorte već druge godine po sadnji na stalnom mjestu. Veliko opterećenje rodom u tom periodu nije preporučljivo, zato što bi to umanjilo opštu vitalnost voćkice i otežalo da se formira željeni oblik krune. Određenom broju slabije razvijenih ljetorasta se dozvoljava rast, da bi se na njima formirali cvjetni pupoljci i da donesu rod. Pri tome treba poštovati određene principe. Produžni ljetorasti se ne prekraćuju, a grančice sa cvjetnim pupoljcima se mogu prekraćivati.

Nephodno poznavati razliku između lisnih i cvjetnih pupoljaka

Kako objašnjava savjetodavka Biljana Nikolić, grančice koje nemaju cvjetne pupoljke se ne prekraćuju, jer kada se prekrate, na takvim grančicama se u zavisnosti od toga koliko su prekraćene, razvija više ljetorasta, i umjesto jednog ili dva ljetorasta, formira se metlast izgled, čime se pogoršavaju uslovi za fotosintetičke aktivnosti. Ona ističe da je za pravilno obavljanje rezidbe neophodno da se dobro poznaju razlike između cvjetnih i lisnih pupoljaka, zatim starost rodnih grančica, te starost rodnog drveta. Rodne grančice su stare samo godinu dana, dok je rodno drvo višegodišnje.

Proces transformacije lisnog pupoljka u plod traje dvije godine

Transformacija lisnog u cvjetni pupoljak traje godinu dana, da bi se već naredne godine iz cvjetnog pupoljka razvio plod. Formiranje cvjetnih pupoljaka zavisi od više činilaca. Osim opštih uslova (odnosa mineralnog azota i ugljikohidrata) rezidbom se omogućava dovoljan prodor svjetlosti, bez koje nema pravilnog odvijanja fotosinteze i drugih fizioloških procesa, pa samim tim ni formiranja cvjetnih pupoljaka. Proces transformacije lisnog pupoljka u plod traje dvije godine. Na prošlogodišnjoj grančici iz lisnog pupoljka se pri optimalnim uslovima formiraju cvjetni pupoljci. To rodno drvo je na kraju vegetacije staro dvije godine, sa rodnim grančicama starim jednu godinu. Ono je izuzetno produktivno, zato što se na njemu nalazi mnoštvo rodnih grančica sa još više cvjetnih pupoljaka, odnosno cvjetova.

Zimska rezidba krušaka: Manje grana - veća snaga voćke

Novih ljetorasta će biti najmanje ako se prošlogodišnje grančice uopšte ne skraćuju

Nepravilno urađena rezidba može iz cvjetnih pupoljaka da ubrza razvoj ljetorasta, pri čemu izostaje formiranje plodova. To se može desiti pri kraćoj ili prekratkoj rezidbi dvogodišnjeg rodnog drveta, kao i rodnog drveta različite starosti. Ukoliko prošlogodišnje grančice skratimo na nejednaku dužinu, u vegetaciji će se razviti više ili manje ljetorasta. Novih ljetorasta će biti najmanje ako se prošlogodišnje grančice uopšte ne skraćuju. Tada će se formirati najviše cvjetnih pupoljaka, dok će se na orezanoj grančici na kojoj su ostavljena tri do četiri pupoljka, razviti letorasti, dok cvjetnih pupoljaka uopšte neće biti.

Rezidbom svake godine treba zamijeniti 10%-30% rodnog drveta

Sa dvogodišnjeg rodnog drveta sljedeće godine prorjeđuju se rodne grančice. Transformacija rodnih grančica u rodno drvo teče sa starošću. Tako nastaje rodna grana koja ima kratko (sa naborima) rodno drvo nejednake starosti. Ona može da ima prosto rodno drvo (ako se ne račva) i složeno rodno drvo (ukoliko se račva). Sa starošću se produktivnost rodne grane smanjuje. Zato rezidbom treba svake godine zamijeniti oko 10-30% rodnog drveta, čime se suvišne grane odbacuju i tako stvaraju povoljni uslovi za zametanje i razvoj ploda, kao i za izbijanje novog rodnog drveta.

Vrhove ne prekraćivati da ne bi došlo do razgranjavanja

Orezivanje obično kreće odozgo pa naniže. Vrhove ne treba prekraćivati da ne bi došlo do razgranjavanja i kasnijeg zasjenjivanja. Skeletne grane se ne prekraćuju, nego ih treba prevoditi na spoljnu grančicu. Sve suve i jače povrijeđene grane i grančice, te vodopije i grane koje rastu u unutrašnjosti krune, kao i one koje se preklapaju treba odsjeći do osnove. Ukoliko u kruni postoji neka praznina tu treba ostaviti jednu vodopiju, ali pod uslovom da se povije, da ne raste bujno. Rodne grančice se prorjeđuju (ne prekraćuju) uklanjanjem starijih, tankih, prebujnih i zasjenjenih. Grane starosti 4-5 godina, koje su se rađanjem iscrpile treba odsjeći do osnove.

Na stablima s mnogo starog rodnog drveta rezidba se izvodi njihovim prorjeđivanjem

Najproduktivnije je rodno drvo staro 2-3 godine. Uz to je i nezaobilazan princip da se na stablu s malo cvjetnih pupoljaka rezidbom ostavlja više rodnih grančica sa cvjetnim pupoljcima, i obratno-na stablu sa više cvjetnih pupoljaka treba obaviti prorjeđivanje i skraćivanje rodnih grančica i rodnog drveta. Na stablima sa mnogo starog rodnog drveta rezidba se izvodi njihovim prorjeđivanjem, bilo sasvim, sa dijelom grane, ili djelimično, skraćivanjem tog račvastog rodnog drveta. Pri tome treba voditi računa da se iz ostavljenog dijela dobije novi ljetorast koji treba da postane rodna grančica. Intezitet rezidbe se podešava prema sorti i broju cvjetnih pupoljaka.

Kratka rezidba povećava bujnost i usporava rodnost

Savjetodavka Biljana Nikolić na kraju podsjeća na to da jačina rezidbe zavisi od starosti stabla kruške. Mlade voćke su po pravilu i bujnije, pa se takva stabla manje orezuju nego slabo bujna i zakržljala. To znači da se treba pridržavati principa duga rezidba na bujnim stablima ubrzava i povećava rodnost, a kratka rezidba povećava bujnost i usporava rodnost. Intezitet rezidbe zavisi i od uzgojnog oblika, navodnjavanja, obilnosti đubrenja, oštećenja od mrazeva i ostalih faktora. Kod poboljšane piramidalne krune i kod palmete sa kosim granama obično se odbacuje 15-25% grana i grančica, a kod palmete sa horizontalnim granama 15-30%.