Kalemiti jabuke na sijanac ili kupiti spremne sadnice u rasadniku?

Ako imate parcelu zemlje na kojoj namjeravate zasaditi jabuke prvo o čemu treba razmišljati je najpovoljinij period u godini za ovaj posao. To je upravo jesen i to kada list opadne sa voća i vegetacija se umiri. Prednosti jesenje sadnje voća su ogromne, a najznačajnija je adaptacija sadnice tokom zime gdje spremno dočekuje proljeće i prilikom prvih pogodnih temperatura započinje svoj vegetativni rast.

Da bi započeli sa sadnjom trebamo donijeti odluku koju podlogu izabrati za jabuku. Odabir podloge utiče na bujnost stabla, vrijeme plodonošenja, otpornost na vanjske uticaje kao što su mraz, suša, bolesti i slično, zatim na životni ciklus voćke, kvalitet ploda i tako dalje. Da pojednostavimo, postoje generativne i vegetativne podloge.

Generativne podloge

Od generativnih podloga najznačajnji su sijanci divlje jabuke, Malus sylvestris, a nastaju iz sjemena jabuke. Ako razgovarate sa starijim poljoprivrednicima oni će vam reći kako vjeruju samo u jabuke koje su okalemljene na sijancu. Na ovakvoj vrsti podloge su dosta bujnije od onih koje su okalemljene na vegetativnoj podlozi. Također, njihova odlika je i da uspijevaju na manje plodnim zemljištima, duboko se ukorijenjavaju, otpornije su na vanjske uticaje te su dugovječnije.

Ono što je nedostatak jeste bujan rast koji otežava branje plodova, zatim kvalitet plodova je dosta slabiji nego na jabukama koje su okalemljene na vegetativnu podlogu, a izražena je vrlo često i alternativna rodnost, to jest pojava da jedne godine rod bude odličan, a slijedeće ga uopšte ne bude. Na prve plodove treba čekati od tri do šest godina od kalemljenja. Zbog njihove bujnosti zahtjevno je njihovo održavanje u pogledu rezidbe i zaštite od nametnika. Ove podloge su idelane za nešto lošija zemljišta kao i za manje zasade ekstenzivnog ili poluintenzivnog karaktera.

Naravno, da bi uzgajali ovakve jabuke trebate znati i kalemiti ili platiti nekome da to uradi. Kalemljenje je najbolje izvršiti u rano proljeće na sadnicama koje su posađene prethodnu jesen. Jedna od najznačajnijih prednosti je što možete birati bilo koju sortu koju želite, pribaviti fideme (kaleme) i okalemiti na podlogu.

Vegetativne podloge

One su osjetljivije na vanjske uslove i zahtijevaju kvalitetnije zemljište, a u sušnim periodima obavezno je navodnjavanje. Ranije dolaze na rod, obično u dvije ili tri godini od sadnje, i daju krupnije plodove. Životni vijek ovih jabuka je dosta kraći nego onih kalemljenih na sijancu.

Projektiranje i podizanje voćnjaka - od prvog do posljednjeg koraka

Obično u rasadnicima i poljoprivrednim prodavnicama možete naći jabuke koje su već okalemljene na vegetativnoj podlozi. Na svakoj deklaraciji voćke koju kupujete postoji oznaka podloge tako da nije svejedno koju ćete sadnicu kupiti. Postoji veliki broj vrsta vegetativnih podloga, ali ono što je bitno za početak da znamo da se one dijele po bujnosti.

Uglavnom su podijeljene na:

• Slabo bujne - koriste u intezivnim zasadima sa gustom sadnjom. Najpoznatija iz ove grupe je M 9 (Malling 9). Jabuka kalemljena na ovoj podlozi rađa već u drugoj godini, raste maksimalno do tri metra u visinu. Radi plitkog korijena potreban joj je oslonac.
• Srednje bujne, kako im i samo ime kaže imaju srednje bujan porast koji seže do četiri metra u visinu. Koriste se uglavnom za gustu sadnju, a najpoznatija podloga iz ove vrste je MM 106 (Malling – Merton 106).
• Bujne - najpoznatija podloga je A2 (Alnarp 2), koja veoma dobro podnosi niske temperature i najčešće se koristi kod podizanja poluintenzivnih zasada.
• Vrlo bujne - vegetativne podloge se veoma rijetko koriste jer nisu pogodne za gustu sadnju.

Dakle, u zavisnosti od toga kakav voćnjak želite, kakvim zemljištem raspolažete, posjedujete li dovoljne količine vode, na kojoj nadmorskoj visini se nalazi parcela i slično određujete i vrstu podloge za jabuku koju želite uzgajati.