Kako i zašto orezivati korijenje voćaka?

U intenzivnoj voćarskoj proizvodnji, naročito u proizvodnji jabuke, kruške i trešnje, jedna od preporučenih pomotehničkih mjera jeste rezidba korijena, odnosno podsijecanje žila korijenovog sistema.

Cilj je prvenstveno smanjenje bujnosti stabala, jer se redukuje apsorpciona površina korijena, ali ova mjera doprinosi i porastu diferenciranja (obrazovanja) cvijetnih pupoljaka. Rezidba korijena može se obaviti sa jedne strane ili rjeđe sa obje strane rednih stabala u jednoj godini.

Izvodi se pomoću specijalnog noža za podsijecanje korijenovog sistema, montiranog na traktoru i na udaljenosti od 30 do 40 cm ili 40 do 60 cm od korijenovog vrata stabla, odnosno reda stabala, na dubini do 30 cm.

Kada je vrijeme za podsijecanje?

Preporuka je da se ova mjera primijeni na samom kraju vegetacije (najčešće u novembru) ili pred početak naredne vegetacije (u martu). Rezidba korijena pred kraj intenzivnog porasta mladara, tokom vegetacije, može izazvati negativne posljedice koje se prvenstveno odnose na visinu prinosa i kvalitet plodova u tekućoj i narednoj vegetaciji.

Danas se najčešće primjenjuje u savremenim zasadima jabuke, trešnje i kruške.

Sadnja voćki: Treba li prikraćivati korijenje i nadzemni dio sadnica?

Da bi bila uspješna, kod jabuke se mora iskombinovati sa odgovarajućom rezidbom - duga rezidba i drugačijom agrotehnikom. Zasijecanje korijena se često primjenjuje pri uzgoju jabuke pod protivgradnom mrežom, čime se smanjuje vršni rast provodnice prije nego što dostigne visinu protivgradne mreže.

Često posljedice budu i sitniji plodovi. I ovu mjeru rezidbe korijena treba prilagoditi lokaciji (zemljište, klima, navodnjavanje) i sorti (krupnoplodne ili sitnoplodne sorte, u ovom slučaju jabuke).

Efekti rezidbe korijena

Osim navedenog, rezidba korijena daje nam sljedeće rezultate:

• Utiče na smanjivanje alternativne rodnosti, kao i na diferencijaciju cvijetnih pupoljaka. Rezidbom korijena moguće je poništiti negativan uticaj plodova na diferencijaciju cvijetnih pupoljaka i ostvariti redovniju rodnost;
• Doprinosi stabilnijem i boljem prinosu;
• Omogućava intenzivan rast zapremine žiličastog korijena - apsorpcija gvožđa i cinka u samim plodovima jabuke nije u direktnoj vezi samo sa dužinom korijena, nego i sa volumenom žiličastog korijena;
• Omogućava lakše usvajanje mineralnih hraniva (azot, fosfor, kalijum, kalcijum, bakar, magnezijum, zink, mangan) koja su neophodna za rast i razvoj biljke (ploda).

Kako je obaviti?

Za rezidbu korijena koristi se oštri nož pričvršćen na radni organ traktora. Nož može biti ravan ili zakrivljen.

Kod jabuke se primjenjuje tehnika i dubina zasijecanja najčešće 30 do 50 cm unutar međurednog prostora - sa jedne ili obje strane reda, a dubina zasijecanja je 25 pa čak do 40 cm, najčešće na dubini zemljišta od 30 cm.

Radovi u voćnjaku tokom jeseni

Osim u novembru i martu-aprilu, izuzetno se može izvesti sredinom ili krajem juna u slučaju kada je malo zametnutih cvjetova (na primjer alternativno ili naizmjenično rađanje) i kod krupnoplodnih sorti. Također, u godinama dobrog zametanja cvjetova i kod sorti srednjih i krupnih plodova (naročito ako nema mogućnosti navodnjavanja).

Negativni efekti?

Rezidbu korijena, kao i nadzemnog dijela, treba sprovoditi stručno i u pravo vrijeme, jer se pokazala efikasnom za smanjenje vegetativnog rasta, ali je zabilježen i negativni efekat na masu ploda i sam prinos.

Naime, ne daje jednake rezultate u svim godinama. U principu, rez korijena dobro je sprovesti u godinama niže rodnosti, a veće bujnosti. Loše sprovedena (u pogrešno vrijeme ili prejako) može imati za posljedicu prejako smanjenje volumena korijena, a time i prejako smanjen rast, veliki udio manjih plodova, a može prouzrokovati i jaku mrežavost plodova.

U sušnim godinama moguć je i stres od suše. U svakom slučaju potrebna je konsultacija stručnjaka i oprez da ne bi došlo do neželjenih posljedica.