To je neizlječiva bolest. Voćari se od nje na najefikasniji način mogu zaštititi suzbijanjem vektora, sadnjom isključivo zdravog sadnog materijala i sorti otpornijih na bolesti. Kada dođe do prvih simptoma bolesti potrebno je obaviti laboratorijsku analizu.
Uzročnik evropskog žutila koštičavog voća je fitoplazma European stone fruit yellows phytoplasma, karantenska bolest. Fitoplazme su ranije nazivane mikroplazme i organizmi slični mikroplazmama biljni patogeni. One su u stanju da stvore stotine bolesti na različitim ekonomski važnim biljkama. Jedna od njih je i fitoplazma koja izaziva bolest evropsko žutilo. Od ove bolesti uvijek stradaju šljiva, breskva i kajsija.
Susjedna država Srbija ulaže velike napore da preko svog fitosanitarnog sistema bolesti pod posebnim nadzorom drži pod kontrolom. U tome ključnu ulogu imaju poljoprivredni stručnjaci koji na terenu prate pojavu evropskog žutila koštičavog voća i stručnim savjetima pomažu voćarima da se bore protiv nje.
"Na području Pčinjskog okruga (južni dio Srbije, op.u.) uzorkovanje ove bolesti je napravljeno posljednjih pet godina na kajsiji i od deset uzoraka koji su poslani na laboratorijsku analizu evropsko žutilo je zabilježeno kod dva," ističe Mica Stajić, stručnjak za zaštitu bilja.
Ona ističe da je koštičavo voće veoma zastupljeno u Srbiji. Šljiva je njihovo plavo zlato i po njoj su postali prepoznatljivi i u svijetu. Kajsija je voće koje ima dobru cijenu na tržištu. Njena najveća mana je što je bolesti veoma lako mogu pokositi. Breskva je sve traženija na inostranom tržištu što je potaklo proizvođače ovog voća da još više sredstava ulažu u suzbijanje štetnih organizama koji mogu da ugroze kvalitet i bogati prinos u njihovim zasadima.
Pored ekonomski štetnih organizama koji napadaju koštičavo voće ono može da strada i od patogenih organizama koji iziskuju poseban nadzor i svrstavaju se u red karantenskih bolesti.
Prve simptome bolesti evropskog žutila kod šljive i kajsije voćari na svojim voćkama mogu da prepoznaju u proljeće kada se pojavljuju listići, pa tek kasnije se otvaraju cvjetovi. Kod mladih voćaka prisutna je i sistemična infekcija.
"U ovo doba godine listovi su hlorotični, a kasnije su crvenkaste boje. Listovi su tvrdi i hrapavi i uvijaju se prema gore. Imaju izgled cigare, a to se posebno manifestuje kod šljive. Kod kajsije dolazi do uvijanja duž stranica lista i ima oblik trougla. Simptom uvijanja se razvija tokom ljeta, a najuočljiviji je u septembru. Nervi listova su u početku hlorotični, a kasnije nekrotiraju. Plodovi šljive su manji i u zrenju i imaju deformacije. Simptomi koji su prisutni na nekim granama sa godinama se šire i zahvataju cijelu krošnju," priča Stajićeva.
Simptomi bolesti kod breskve su, takođe, najuočljiviji na listovima gdje dolazi do uvijanja, holoroze i slabije se razvijaju. Oboljeli listovi se nalaze na vrhovima grana i prerano opadaju. Meso je isušeno i sa izmjenjenim odnosom šećera i kiselina. Javlja se nekroza tkiva i sušenje vrhova grana i cijelih stabala.
Pravi izvor zaraze ove bolesti su zaražene biljke u kojima se patogen održava. Prenosi se u okviru voćnjaka i u blizini vektora (prenosnika) - nekim vrstama lisnih buva, a na veće udaljenosti zaraženim sadnim materijalom.
"To je neizlječiva bolest. Voćari se od nje na najefikasniji način mogu zaštititi suzbijanjem vektora, sadnjom isključivo zdravog sadnog materijala i sorti otpornijih na bolesti. Kada dođe do prvih simptoma bolesti potrebno je obaviti laboratorijsku analizu. Samo na taj način je moguće identifikovati oboljenje. Ukoliko se dokaže da je prisutna fitoplazma potrebno je obaviti uklanjanje i spaljivanje zaraženih biljaka," savetuje Stajićeva.
Tagovi
Autorica
