Povećana vlažnost znatno utiče na metabolizam kukuruza što dovodi do smanjenja prinosa.
Dok zbog klimatskih promjena veći dio svijeta snosi posljedice - neki dijelovi se bore sa poplavama (poput susjedne Srbije), a u nekim je suša već prouzrokovala ozbiljne probleme. Poljoprivrednici iz Belgije i Ukrajine već se ozbiljno suočavaju sa problemima zbog suše. Problemi ovdašnjih ratara u usjevima kukuruza ove godine biti će povećana vlažnost, a ova žitarica loše podnosi povećanu zemljišnu vlagu.
Suša: U Belgiji zabranili navodnjavanje iz reke Izer, u Ukrajini manji prinosi pšenice
Tokom stalne obilnije vlažnosti ukupna produktivnost biljaka snižava se neznatno dok se poljoprivredni prinos smanjuje skoro dva puta. Struktura prinosa pri tom nije očekivana, ako je u uslovima optimalne snabdjevenosti vodom, relativna produktivnost usjeva (prinos zrna u procentima od prinosa cjelokupne nadzemne mase) jednaka 48 odsto dok je pri prekomjernoj vlazi svega 21 odsto, navodi Snežana Stojković-Jevtić, stručnjak za ratarstvo.
Tokom umjerenih sušnih perioda ne dobija se ništa manji prinos nego tokom uslova povećane vlage. Takođe, tokom povećane vlažnosti lisna fotosintetička površina normalno se razvija, ali se produktivnost fotosinteze, računajući na prinos zrna, smanjuje.
Usporen ulazak fosofora (P) u korjen, kao i narušen metabolizam ovoga elementa, smanjuje sadržaj ukupnog, organskog i nukleinskog P, narušava energetske procese u korjenu, a takođe i metabolizam bjelančevina što utiče na metabolizam u nadzemnom dijelu biljke. Promjene u metabolizmu bjelančevina i fosfora dovode do narušenosti gametogeneze što dovodi do poremećaja u oplodnji i smanjenja broja zrna u klipu.
Stojković-Jevtić objašnjava da je narušenost naročito jaka u slučaju kada biljke u početku (do faze osam do deset listova) vegetiraju pri pretjeranoj vlazi, a kasnije trpe neprekidno umjerenu sušu. U takvim uslovima se prinos zrna veoma smanjuje ili je čak ravan nuli. Fotosintetička površina se tada razvija normalno, a opšta produktivnost usjeva je visoka.
Znatno smanjenje prinosa zrna u uslovima povećane vlage u početku vegetacije i kasnijeg njenog nedostatka je takođe povezano sa narušenošću procesa gametogeneze. Međutim, u tom slučaju stanje se komplikuje time što se u početku, u uslovima obilne snabdjevenosti vodom, biljke formiraju po mezofitnom tipu - sa krupnim ćelijama, smanjenim sadržajem vezane vode, smanjenom sposobnošću tkiva da zadržavaju vodu i tako dalje.
Takvi usjevi umjerenu sušu primaju kao žestoku. Zbog toga je narušenost metabolizma i gametogeneze kod njih znatno izražena.
Uskoro će biti navodnjavane skoro sve oranice na području Trebinja
Ovu biološku osobenost kukuruza treba imati u vidu tokom planiranja režima navodnjavanja. Obilno vlaženje biljaka u početku vegetacije, kada one nemaju potrebu za velikim količinama vode i neregulisano i nedovoljno navodnjavanje kada potrebe za vodom rastu i kada se povećava osetljivost na nedostatak vlage, može dovesti do znatnog smanjenja prinosa zrna čak i u uslovima zalijevanja, zaključuje diplomirani inženjer za ratarstvo.
Tagovi
Autorica
