Uslovi koji garantiraju uspješan razvoj kukuruza

Kukuruz prolazi kroz faze u kojima se formiraju pojedini organi biljke: bubrenje sjemena, nicanje, faza trećeg lista, bokorenje, vlatanje, faze 7-lista, 9-lista i 11-lista, izbijanje metlice, svilanje, mliječna zrelost, voštana zrelost i puna zrelost. Prinos zrna zavisi od toga kako i pod kojim uslovima se odvijaju spomenute faze. Potrebni uslovi za uspijevanje kukuruza su zemljište, voda, toplina i svjetlost.

Zemljište bi trebalo biti aerirano

Kukuruz daje visoke prinose na rastresitom i dobro propusnom zemljištu, sa dobrim kapacitetom za vodu. Pogoduju mu zemljišta koja sadrže velike rezerve vlage, a istovremeno su dobro aerirana (prozračena) i sadrže lako pristupačne hranjive materije za biljke. To su srednje i lake glinuše, kao i crnice, gajnjače i slično.

Zemljišta koja su teška, zbijena, zaslanjena i pretjerano vlažna, sa visokim nivoom podzemne vode, kao i ona sa povećanom kiselošću, manje su pogodna za uzgajanje kukuruza. Samo u rijetkim godinama sa optimalnom količinom padavina i njihovim pravilnim rasporedom, dolazi do izražaja proizvodna plodnost ovih zemljišta.  Osnovni nedostatak ovih zemljišta je da su loše obezbijeđena zrakom, što izaziva depresiju korijenovog sistema kukuruza i smanjenje brojnosti korisnih zemljišnih mikroorganizama. Da bi se na ovakvim zemljištima dobili visoki prinosi zrna i zelene mase kukuruza, potrebno je unošenje organskih đubriva, pravilna i pravovremena obrada, primjena plodoreda, unošenje kreča za poboljšanje zemljišne reakcije (pH), i drugim mjerama.

Biljke kukuruza iz optimalnog roka sjetve imat će povoljnije uslove (toplinske, uslove vlažnosti i sl.) za odvijanje pojedinih faza od onih posijanih van optimalnog roka.

Voda je odlučujući faktor za proizvodnju kukuruza

Kukuruz ima velike zahtjeve za vodom, pa je ona odlučujući faktor za njegovu proizvodnju. Na zemljištu dobre propustljivosti i dobrih fizičkih osobina, kukuruz može iskoristiti vlagu sa dubine od 1,5-2 m i više. Potrebna suma padavina u toku vegetacije je oko 570 l/m2. Veoma je važno da kukuruz bude dobro snabdijeven vlagom u drugom dijelu vegetacije (juli i august), u vrijeme formiranja klipa, cvjetanja i do kraja nalivanja zrna. U dijelovima sa nedovoljnom količinom i nepravilnim rasporedom padavina, vodu bi trebalo obezbijediti navodnjavanjem.

Toplina određuje brzinu porasta kukuruza

Da bi sjeme kukuruza niklo, potrebno je da temperatura zemljišta u sloju do 10 cm bude oko 10 °C do 12 °C, a da bi započeo intenzivniji rast, temperatura zraka mora da  biti viša od 13 °C. Temperatura određuje brzinu rasta i dužinu perioda od sjetve do pojave klica kukuruza. Nakon nicanja, temperatura takođe ima veliki uticaj. Pri višim srednjim dnevnim temperaturama zraka, period od nicanja do metličenja je kraći.

Svjetlost - kukuruz ne podnosi zasjenjivanje

Kukuruz usvaja veliku količinu svjetlosti, zahvaljujući velikoj površini listova. Optimalna površina listova kukuruza trebala bi iznositi 40.000 do 50.000 m2/ha. Tada je svjetlosni režim najpovoljniji, a produktivnost biljaka najveća. Pri daljem povećanju lisne površine ili povećanju gustoće sjetve, znatno se pogoršava svjetlosni režim, naročito srednjih i donjih listova, što snižava njihovu produktivnost. Kukuruz ne podnosi zasjenjivanje i ukoliko se nađe u takvim uslovima bitno se smanjuje prinos. 

Izvor: brošura "Dobre poljoprivredne prakse i tehnologije za ublažavanje dejstva prirodnih nepogoda u proizvodnji kukuruza u Srbiji"