Očistite, dezinficirajte i pripremite plastenik za narednu sezonu

Plastenici koji su neočišćeni i zapušteni mogu biti izbor bolesti i štetočina za biljke koje gajimo. Uspješna proizvodnja povrća podrazumijeva sve neophodne operacije održavanja i čišćenja prostora oko plastenika kao i u samom plasteniku.

Prilikom gajenja povrća u plasteniku, za smanjivanje broja nepoželjnih insekata, treba konstantno vršiti obradu i uništavanje korova pored svih otvora plastenika. Uništavanje korova može biti hemijski i mehanički, odnosno hemijskim sredstvima ili košenjem i rezanjem. Isto tako, preporučuje se korištenje mreža protiv insekata koja ima dvostruku funkciju. Prvo ne dopušta ulazak nepoželjnih insekata u plastenik, a drugo ne dopušta izlaz poželjnih, koji se nalaze u plasteniku, npr. ako koristimo bumbare za oprašivanje ili ako se vrši biološka zaštita (predatorima).

Završetak vegetacionog perioda ili jedne sezone u plastenika zavisi od vrste povrća koje uzgajamo kao i samog vremena sadnje. Za svo povrće koje uzgajamo u plasteniku prilikom završetka sezone, odnosno vegetacionog perioda biljke, pristupa se sljedećim fazama rada:

• čišćenje,
• dezinfekcija i
• priprema plastenika za narednu sezonu.

Čišćenje plastenika

Kod faze čišćenja plastenika prvo se uklanjaju materijali pomoću kojih se vrši potpora, odnosno držanje biljke. Materijali mogu biti: metalni, drveni ili plastični (kolje, PVC vezivo i sl.). Zatim se vrši čupanje nadzemnih i podzemnih dijelova biljke. Kod nadzemnih dijelova ukalanjaju se stablo, list i plod. Posebno treba voditi računa o oštećenim i zaraženim plodovima koje treba posebno odložiti ako se sa ostatkom zdrave biljne mase vrši pravljenje komposta. Kod podzemnih dijelova vrši se vađenje korijena, u većini slučajeva on ide zajedno sa stablom, međutim prilikom uzgoja kupusa korijen poslije sječenja ostaje u zemlji tako da bi se trebalo posebno izvaditi. Poslije iznošenja biljnih ostataka vrši se uklanjanje malč folije i sistema za navodnjavanje ("kap po kap"). Preporuka je da se crijeva (trake) za navodnjavanje koriste samo jednu sezonu, odnosno samo za jednu kulturu, posebno ako se kroz sistem za navodnjavanje vrši zaštita biljaka, savjetuje stručnjak Živko Šašić iz PSSRS.

Dezinfekcija plastenika i opreme

Poslije prve faze, čupanja, iznošenja biljnih ostataka i uklanjanja malč folije i sistema za navodnjavanje, prelazi se na drugu fazu - dezinfekcija plastenika i opreme. Dezinfikuje se sve, zemlja, konstrukcija, najlon, dodatna oprema u plasteniku, itd. Sredstva koja se koriste za dezinfekciju su pesticidi specijalno namijenjeni za ovu namjenu ili alternativne metode: varikina, kreč, modra galica i dr. Dezinfekciju treba uraditi polako i temeljno da bi se za narednu sezonu procenat patogena sveo na minimalan broj, a samim tim i broj infekcija. Preporuka je da se za svaku novu sezonu koristi novi pomoćni materijal: potpora, vezivo, sistem za navodnjavanje i malč folija. Međutim ako se neke od navedenih stavki koriste više sezona iste je potrebno dezinfikovati. Dezinfekcija se vrši van plastenika u prostoru gdje se vrši skladištenje pomoćnog materijala.

Priprema zemljišta i plastenika za narednu sezonu

Poslije urađene dezinfekcije vrši se priprema zemljišta i plastenika za narednu sezonu. Kod pripreme zemljišta prvo se vrši osnovno đubrenje organskim i mineralnim đubrivima ili njihovom kombinacijom. Količinu đubriva treba prilagoditi prethodno urađenoj analizi zemljišta i zahtjevima buduće kulture.

Poslije osnovnog đubrenja vrši se osnovna i dodatna obrada. Osnovna obrada podrazumijeva zaoravanje đubriva, a dodatna stvaranje sitnog i rastresitog sloja zemljišta. Osnovna i dodatna obrada mogu se uraditi zajedno kao jedna operacija (frezanje na dubinu od 15 do 20 centimetara) ako buduća kultura ima plitak korijen i ne zahtijeva duboku obradu (mladi luk, salata, špinat itd.). Sve dalje operacije (bankovi, sistem za navodnjavanje, malč folije, lutrasil i dr.) zavise od planirane kulture. Najčešće u zimskom periodu, bez dodatnog zagrijavanja, uzgaja se mladi luk, salata i špinat, a dok u ranom proljeću krompir i kupus.