Leća - uzgoj i hranjiva svojstva

Leća (sočivo) je jednogodišnja biljka, iz porodice mahunarki, kojoj je potrebna kraća termička obrada nego ostalim mahunarkama da bi se mogla koristiti u ljudskoj prehrani. Kako navodi diplomirani inženjer poljoprivrede Radojka Nikolić, leća se nešto slabije uzgaja, a jedan od razloga je to što stare sorte imaju slabiju rodnost.

Ta mahunarka se mora obavezno uzgajati u plodoredu. Dobra predkultura joj je krompir i voli blago kisela zemljišta pH reakcije od 6 do 6,5.

Priprema zemljišta i način sjetve

Leća se sije u martu, uskoredno, na dubinu oko 5 centimetara i na međuredni razmak 12-15 cm. Ta biljka ne podnosi direktnu upotrebu stajnjaka, pa je neophodna upotreba kompleksnih đubriva. Osnovna obrada zemljišta se u zimskom periodu izvodi na 25 centimetara dubine da bi zemljište dobro izmrzlo. Predsjetvenu pripremu treba izvesti tako da gornji sloj zemljišta (debljine do 8 cm) bude sitno mrvičast.

Sazrijevanje neujednačeno - obratiti pažnju pri berbi

Stablo leće je nježno i može porasti u visinu do 60 cm. Polegljivo je, pa se zato preporučuje sjetva ječma (oko 20 kg/ha), da bi se stabljikama leće omogućilo da se drže uspravno. Zrno se nalazi u mahunama i to najčešće 1-2 zrna, smeđe ili zelene boje, iako mogu se naći i narančasta, crvena, žuta ovalna ili okrugla zrna. Promjer zrna kod sitnosjemenih sorti je 3-6 milimetara, dok se kod krupnosjemenih sorti leće on kreće od 6-9 mm. Ova biljka zrije neujednačeno, pa veliku pažnju treba posvetiti berbi.

Kada je leća najbolja za berbu?

Kada mahune pri dnu biljke postanu smeđe, a one koje su više na stabljici požute, pravo je vrijeme za početak berbe leće. Proizvođači obično čekaju da dvije trećine mahuna sazri pa onda počinju berbu. Biljke se nekoliko dana nakon berbe ostavljaju na njivi da se dodatno osuše i tek onda se odnose sa parcele. Zrna leće obavezno treba osušiti i zastititi od žiška, a vlaga treba biti oko 12%.

Proteinska i vitaminska bomba

Na kraju treba reći i to da su proteini iz leće vrijedan izvor bjelančevina. Zbog toga je to povrće odlična zamjena za meso. Zrno je bogato magnezijumom, željezom, fosforom, kalijumom i cinkom, odnosno vitaminima B1 i B9, pa je leća idealna hrana za ljude čije zanimanje iziskuje veliki intelektualni napor.

Foto: Molly Elliot/Flickr