Kako brati i čuvati kraljicu jeseni - bundevu?

Bez obzira kako ih zvali bundeve, masirače, buče, tikve - one su kraljice jeseni. Svake jeseni one nas oduševljavaju svojim oblicima, bojama i veličinama.

To su jednogodišnje zeljaste biljke sa puzavom, bodljikavom stabljikom. Listovi su srcasti, mogu biti perasto usječeni. Cvjetovi su žute boje i razlikuju se muški i ženski cvjetovi. Cvijeta tokom jula i avgusta, a sazrijeva od kraja avgusta do sredine oktobra. Oblik, boja, veličina i težina ploda zavisi od sorte. Unutar ploda nalaze se bijele sjemenke, a u sjemenki se nalazi bijela, zelenim omotačem prevučena, jezgra. Gajimo ih u baštama i kukuruzištima.

Plodovi se od davnina koriste u ishrani. Pokazala se kao izuzetna dijetetska namirnica koja je prava riznica mineralnih materija : kalcijum, kalijum, bakar, fosfor, željezo i cink. Bundeva je korisno povrće bogato vitaminima i karotenom. Preporučuje se za konzumaciji mnogim bolesnicima. Od sjemenki se proizvodi ulje koje se odlikuje izuzetnom ljekovitošću.

Berba bundeve

Bundeve je najbolje brati kada su potpuno zrele. Vrijeme berbe zavisi od sorte i uslova gajenja. Bundeve je potrebno ubrati prije pojave mraza. Plodovi koji izmrznu nisu pogodni za daljnje čuvanje. Biološka zrelost plodova se utvrđuje na osnovu pregleda biljke i ploda. Listovi biljke bundeve treba da su žuti i sasušeni. Kora ploda treba da je tvrda i da se ne može zasjeći noktom. Boja zrelog ploda je sortna specifičnost. Ukoliko plod udarimo prstom, kao lubenicu, čuje se šupalj zvuk. Drška ploda treba da je suha. Plodovi mogu da se beru i ako nisu u potpunosti zreli i da dozrijevaju tokom skladištenja. Oštećene plodove i plodove koji nisu dozreli najbolje je odmah iskoristiti.

Na ubranom plodu ostaviti dršku. Plodove koji su bez drške treba odvojiti i koristiti. Mjesto na kome je bila drška predstavlja ulazna vrata za mnoge prouzrokovače oboljenja.

Ukoliko je jesen suha i topla to će uticati na smanjenje vode u plodu i dugotrajnost plodova. Berbu treba obaviti po vedrom danu i ne brati mokre plodove. Da ne bi došlo do trulenja ploda tokom rasta i zrenja ispod ploda podmetnuti komad daske, crijepa ili nekog drugog materijala koji će obezbijediti da plod nema direktan kontakt sa tlom.

Čišćenje bundeve

Plodove bundeve koji su ubrani treba pregledati i očistiti od nečistoća. Bundeve nije potrebno prati, već ih obrisati platnenom krpom. Prilikom manipulacije ne držati plodove za dršku, jer može otpasti. Ne bacati plodove da ne bi došlo do oštećenja. Manja oštećenja na plodu brzo zarastaju.

Čuvanje bundeve

U zavisnosti od sorte plodovi bundeve mogu da se čuvaju od 20 do 200 dana. Na dužinu čuvanja, pored sortne pripadnosti, utiče način gajenja, vremenski uslovi i vrijeme berbe. Drška bundeve može da se skrati na dužinu 3 do 4cm, ali ne smije da se u potpunosti odstrani. Tokom skladištenja plodovi će smanjiti težinu zbog gubitka vlage.

Nakon berbe i čišćenja plodove smjestiti u hladovinu tokom 2 do 3 sedmice ili na osunčanom mjestu 9 do 10 dana. U toku ovog perioda plod dozrijeva, gubi vlagu, a povećava se sadržaj vitamina i aromatičnih materija. Temperatura treba da je oko 20°C. Najbolje je plodove bundeve smjestiti pod neki krov da ne pokisnu. Nakon tog perioda dozrijevanja i sušenja plod bundeve prebaciti na stalno mijesto, obično su to podrumi, ostave, šupe, skladišta, garaže, zatvoreni balkoni.

Temperatura prostora treba da je oko 10°C, a vlažnost od 60 do 80%. Plodovi ne trebaju da se međusobno dodiruju. Obezbjediti dobru ventilaciju prostora gdje se čuvaju plodovi. Redovno vršiti pregled i uklanjati plodove sa znacima propadanja.

Ne dozvoliti da dođe do izmrzavanja plodova.

Foto: Pixabay.com