Kada, pod kojim uslovima i čime podrivati zemljište?

Osnovna obrada zemlјišta, u našim agroekološkim uslovima uglavnom se izvodi na dubini od oko 25-30 cm. Gajenje usjeva u monokulturi duži niz godina, posebno na tlima koja su lošijih hemijskih i fizičkih osobina, koja su zbijena, slabije propusna za vodu kao i primjena teške mehanizacije u uslovim nepovolјne vlažnosti, dovode zemlju u još lošija stanja koja su nepovoljna za obradu, navodi stručnjak za melioraciju  Snežana Vujinović.

Jedan od osnovnih cilјeva obrade zemlјišta je stvaranje rastresitog, što je moguće dublјeg sloja zemlje u zoni korijenovog sistema bilјaka. Dubokim oranjem omogućuju se bilјkama da pravilno i nesmetano razvijaju svoj korijenov sistem u svim pravcima. Dugogodišnjom obradom na istoj dubini postepeno dolazi do njegovog zemlјišta i stvaranja zbijenog, nepropusnog sloja tzv. "plužnog đona" što dovodi do zabarivanja zemlјišta.

Uslovi za podrivanje?

Takva sabijena ograničavaju kretanje vode, vazduha i korijena bilјaka u tlu što doprinosi smanjenju prinosa. Podrivanje ima zadatak da smanji zbijenost, odnosno da "razbije" zbijeni sloj na dubini većoj od one na kojoj se uobičajeno obavlјa osnovna obrada i na taj način pobolјša vodno-vazdušni režim zemlјišta. Također, podrivanje omogućuje lakši rast i razvoj korijena u svim pravcima i doprinosi smanjenju erozije.

Ovo je najzastuplјenija meliorativna mjera kojom se zemlјište intenzivno siječe, rastresa, sitni, drobi ali se ne prevrće, a pri tome se na površinu ne iznosi manje plodan sloj tla. Ovakav način obrade mijenja prije svega fizička, hemijska i biološka svojstva zemlјe. Izvodi se tokom ljeta i jeseni nakon skidanja usjeva sa parcela. Vreme ove mjere je uslovljeno sa sadržajem vode u tlu. Ukoliko se izvodi na jako vlažnom, tada se zemlјište lijepi za radna tijela podrivača i izostaje rastresanje i droblјenje, odnosno manji je radni učinak, upozorava Vujinović.

Oranje ne treba izbaciti, već ga kombinovati sa drugim mjerama

Podsjetimo, zagovornici neoranja najčešće praktikuju podrivanje i na taj način izbjegavaju stvaranje pomenutog plužnog đona. Ujedno, veoma lako se mijenja visina, odnosno dubina obrade i na površini se ostavlja veća količina organske materije, koja se ne zaorava. U tom slučaju zemljište ne ostaje "golo" tokom zimskog perioda. Sve to može da bude i negativno i pozitivno, jer te organske materije više prikupljaju glodare, veća je temperatura i vlaga te parcele tokom zimskog perioda i manje izmrzava.

Sa podrivanjem i mineralna đubriva

Prilikom podrivanja koriste se oruđa za osnovnu obradu, odnosno podrivači. Kvalitet njihovog rada zavisi od konstrukcije oruđa, stanja zemlјišta kao i brzine rada. Koriste se za obradu na dubinu od 40-80 cm, a prema konstrukciji mogu biti pasivni ili kruti i aktivni ili vibracioni. U prednosti su vibracioni jer bolјe rastresaju zemlju. Zahvat zavisi od broja radnih tijela i njihovog međusobnog razmaka, koji opet zavise od dubine podrivanja. U odnosu na dubinu, razmak između radnih tijela jednak je ili veći od dubine najmanje za 1,5 puta.

Brzina kretanja agregata za podrivanje ima veliki uticaj na kvalitet rada i učinak kao i na utrošak energije za ovu mjeru. Pored dubine podrivanja i radne brzine agregata, vučni otpor podrivača zavisi i od tipa zemlјišta kao i njegovog trenutnog stanja vlažnosti.

Dubina zavisi od svojstava i zbijenosti tla, ali u svakom slučaju, plitko podrivanje ima slab efekat. Zajedno sa ovom mjerom, mogu se unositi i mineralna đubriva što je velika prednost prilikom obrade zemlјišta u višegodišnjim zasadima, ističe stručnjak.