Javlja se tokom cijele godine u zatvorenom prostoru, a tokom ljeta na pelargonijama koje se uzgajaju na otvorenom. Hrđa se češće javlja na muškatlama sa vertikalnim rastom.
Hrđu pelargonije (muškatla) izaziva gljivica Puccinia pelargonii zonalis i isključivo je oboljenje pelargonija. Ovo oboljenje je prvi put opisano u Južnoj Africi, zatim u Australiji. U Evropi se prvi put pojavila 1962. godine u Francuskoj. Danas je raširena po cijelom svijetu. Javlja se tokom cijele godine u zatvorenom prostoru, a tokom ljeta na pelargonijama koje se uzgajaju na otvorenom. Hrđa se češće javlja na muškatlama sa vertikalnim rastom.
Gljivica izaziva infekciju na listovima i stablu. Razmnožava se uredosporama koje na zaraženom lišću mogu preživjeti i do 3 mjeseca. Spore se raznose vjetrom i vodom. Optimalni uslovi klijanja spora su temperatura vazduha između 11 i 23°C i intenzivna osvjetljenost tokom 3 sata.
Da bi došlo do infekcije, neophodno je da je list vlažan u periodu od 8 sati ili da je vlažnost vazduha veoma visoka. Ovakvi uslovi se lako ostvaruju u zatvorenom prostoru. Na otvorenom se javlja tokom kišnog perioda ili u uslovima intenzivnog zalijevanja.
Spore klijaju na listu, prodiru u tkivo lista pomoću haustorija. Od infekcije do formiranja novih uredosorusa potrebno je 20 dana pri optimalnoj temperaturi. Na temperaturama iznad 30°C razvoj gljivice prestaje.
Hrđa pelargonije ne izaziva propadanje biljke domaćina, ali umanjuje njegovu estetsku i komercijalnu vrijednost. Bolest umanjuje životnu vitalnost biljke i utiče negativno na formiranje cvjetova, smanjuje se broj formiranih cvjetova.
Prvi simptomi oboljenje najčešće prođu nezapaženo. Na naličju listova pojavljuju se male žućkaste pjegice dimenzija 0,5mm. U povoljnim uslovima pjege se uvećavaju i nakon 10 do 15 dana kada postaju jasno vidljive sa gornje strane lista.
Na naličju lista formiraju se crveno-smeđi uredosorusi u vidu koncentričnih krugova. Zaraženi listovi postaju žuti, suše se i otpadaju. U slučaju da su zaražene reznice ili mlade biljke može doći do njihovog propadanja.
U suzbijanju ovog oboljenja prednost dati preventivnim mjerama. Regulisati zalijevanje i smanjiti vlažnost vazduha, posebno u zatvorenom prostoru.
Na reznicama gljivica može biti prisutna, ali da ne dolazi do pojave simptoma. To predstavlja veliku opasnost u uzgajanju pelargonija. Neophodno je dobro provjeriti zdravstveno stanje biljaka sa kojih se uzimaju reznice.
Termoterapijom se mogu uništiti micelij i uredospore u reznicama. Reznice se izlažu temperaturi od 38°C u trajanju od 48 sati ili 34°C u periodu od 4 dana. Za to vrijeme je neophodno obezbjediti visoku vlažnost vazduha.
Redovno vršiti pregled biljaka i uklanjati zaražene listove ili biljke u zavisnosti od jačine pojave simptoma.
Na biljkama bolest može biti prisutna 2 do 3 sedmice prije pojave simptoma. Zbog toga je prilikom kupovine novih biljaka pelargonije dobro da ih tokom ovog perioda čuvate odvojeno od biljaka koje već imate.
Prilikom zalijevanja ne kvasite listove vodom. Ne sadite biljke pregusto. U zatvorenom prostoru vršite redovno provjetravanje.
Za suzbijanje hrđe pelargonije mogu se koristiti mnogi prirodni pripravci: od bijelog luka, hrena, preslice...
Za pripremanje pripravka potrebno je 1kg svježe preslice i 10l vode. Preslica se potopi u vodi tokom 24 sata, a nakon toga se kuva u trajanju od pola sata. Ova tekućina se ohladi i razblaži sa vodom u omjeru 1:5 i spremna je za primjenu. Pripravak se koristi protiv hrđe.
Gotov pripravak se može koristiti u kombinaciji sa pripravkom od koprive u odnosu 1:1. Ova smjesa ne samo što će zaštiti vaše pelargonije već će djelovati i kao đubrivo.
Foto: Pixabay/Hans
Povezana biljna vrsta
Tagovi
Autorica
