Vrijeme pogoduje repičinu sjajniku, suzbijte ga

Repičin sjajnik (lat. Meligethes aeneus) je jedna od najznačajnijih štetočina uljane repice. Pretpostavlja se da postoji oko 15-tak vrsta ove štetočine, a kod nas je njazastupljenija Meligethes aeneus koja izlazi iz tla i pri temperaturi čak od 8 do 10^o C pa je zbog toga i najštetnija. Zašto je pominjem baš sad, zato što se javlja u ovom periodu i ako se na vrijeme ne suzbije štete mogu biti i do 50%. Obično se javlja na usjevu koji je u dobrom stanju i sa porastom temperature.

Izgled štetočine

Repičin sjajnik pripada kornjašima, imago (odrastao insekat) je tamne boje crn, tamnozelen, tamnoplav, sa sjajem pa otuda je i dobio naziv repičin sajnik. Dužina tijela ovog insekta je 2,5 mm. Prezimljava u zemljištu, a izlazi na površinu na temperaturi od 8^o C. Polaže jaja u pupoljcima veličine 2-3 mm iz njih se izležu larve koje se hrane u pupoljcima i cvijetu, imago se javlja u maju i junu kad se hrani cvjetovima raznih biljaka, a na prezimljavnje odlazi u avgustu. Ova štetočina ima samo jednu generaciju godišnje.

Štete zavise od faze rasta

Štetnost zavisi od toga u koj se fazi nalaze biljke u vrijeme pojave ove štetočine, te brojnosti samog štetnika, zatim o periodu dana koji prođe od njegove pojave pa do dužine cvatnje i takođe od sposobnosti regeneracije same biljke. Hrani se pupovima cvjetova, buši ih i izgriza, tako oštećeni pupovi su trajno oštećeni i razumljivo da ne cvjetaju.

Vrlo često se dešava da nakon toplijeg perioda naglo dođe do zahlađenja, kao što je slučaj ovog proljeća, pa se period do cvjetanja oduži tako da repičin sjajnik ima dug period za pričinjavanje štete.

Najveće štete nastaju ako su cvjetovi odnosno pupovi potpuno zatvoreni u zbijenom cvatu pokriveni listom. Čim se cvjetovi otvore štete prestaju jer se štetočina počinje hraniti polenom.

Vrlo često se dešava da nakon toplijeg perioda naglo dođe do zahlađenja, kao što je slučaj ovog proljeća, pa se period do cvjetanja oduži tako da repičin sjajnik ima dug period za pričinjavanje štete. U takvom produženom vremenu cvatnje nekad su potrebna i dva prskanja. Pregled usjeva uljane repice pri određivanju praga štetnosti treba obavkljati savkodnevno i to u najtoplijem dijelu dana jer je tad štetočina najaktivnija.

Suzbijanje

Suzbijanje je preporučljivo obaviti ako je postignut prag štetnosti, a prag štetnosti se kreće od 0,8 do 1 imago po biljci ako je cvjetni pup skriven, zatim 1 do 1,5 imago po terminalnom cvatu kad su cvjetni pupoljci vidljivi i na kraju prag štetnosti od 2 do 3 imaga po biljci ako su pupovi razdvojeni i jasno diferencirani. Suzbijanje je potrebno obaviti prije nego se cvjetovi otvore. Ako procvjeta više od 50 % biljaka smatra se da suzbijanje nije ekonomski opravdano.

Na tržištu postoji široka paleta insekticida koji uspješno suzbijaju ovu štetočinu, navešću samo neke: Decis sa dozom od 0,3 l/ ha, Proteus sa dozom od 0,5 - 0,7 l/ha, Nurell -D, Chromorel-D, Fastak, Direkt, Karate zeon, Vantex i drugi.

Foto: Danijela Plavšić