Proizvodnja mlijeka u TK ne daje željene rezultate: Transformirati PPG-ove u održive farme

Vlada Tuzlanskog kantona objavila je izvještaj o realizaciji novčanih podrški u poljoprivredi i ruralnom razvoju u 2024. godini. Ukupno realizirana novčana podrška iz budžeta TK lani je iznosila nešto više od 14 miliona KM, što je najveći iznos u posljednje četiri godine, zahvaljujući povećanju jedinične cijene po svim proizvodnjama, ali kod većine proizvodnji došlo je i do povećanja obima proizvodnje.

U biljnoj proizvodnji je to najizraženije kod proizvodnje jagode i povrća u zaštićenom prostoru, kod otkupa voća, proizvodnje gljiva i komposta. U oblasti animalne proizvodnje zabilježen je značajan rast obima kod uzgoja rasplodnih junica, proizvodnje pilećeg mesa i proizvodnje konzumnih jaja. S druge strane, smanjenje proizvodnje je zabilježeno kod krastavca kornišona za industrijsku preradu, kao i kod proizvodnje merkantilnog kukuruza.

Najviše poticaja za Gradačac i Čelić

Poljoprivredni proizvođači sa područja Gradačca ostvarili najveći iznos novčanih podrški po modelu podrške proizvodnji u visini od 3,38 miliona KM. U strukturi poljoprivrednih poticaja, najviše je plasirano proizvođačima krošnjastog voća, zatim za proizvodnju svježeg kravljeg mlijeka i za otkup voća. Na drugom mjestu po visini ostvarene novčane podrške je Čelić sa iznosom od 2,9 miliona KM, od čega se najveći dio odnosi na novčanu podršku za proizvodnju jagode u zaštićenom prostoru, podršku za proizvodnju krošnjastog voća i svježeg kravljeg mlijeka.

U odnosu na 2023. godinu, u oblasti biljne proizvodnje zabilježen je rast realizirane novčane podrške za 20,77 %. U okviru animalne proizvodnje najveći iznosi realiziranih novčanih podrški zabilježeni su kod proizvodnje svježeg kravljeg mlijeka, proizvodnje pilećeg mesa, uzgoja rasplodnih junica i zdravstvene zaštite pčela. U odnosu na godinu ranije, u oblasti animalne proizvodnje zabilježen je rast realizirane novčane podrške za 4,96 %.

Kada je u pitanju podrška ostvarena sa nivoa Federacije BiH, ukupan iznos odobrenih novčanih podrški poljoprivrednim gazdinstvima sa područja Tuzlanskog kantona u 2024. godini iznosio je 27,3 miliona KM. U oblasti biljne proizvodnje ostvarena je novčana podrška u iznosu većem od 3 miliona maraka, dok odobreni poticaji za animalnu proizvodnju iznose 15,4 miliona KM.

Iz uporednih pokazatelja o realizaciji novčanih podrški za protekle četiri godine, vidljivo je da je u 2024. godini došlo do značajnog rasta u odnosu na prethodne tri godine u svim modelima podrške. To je posljedica povećanja ukupnih izdvajanja za novčane podrške iz federalnog budžeta, odnosno povećanja iznosa novčanih podrški po jednici proizvoda, kao i uvođenja novih proizvodnji u oblast podrški, s jedne strane i povećanog broja zahtjeva ostvarivanje prava na novčanu podršku, s druge strane.

Transformacija gazdinstava u održive farme

Kada se analizira iznos odobrene ovogodišnje podrške po proizvodnjama, za područje TK vidljivo je da je najveći iznos novčane podrške odobren za proizvodnju svježeg kravljeg mlijeka i iznosi 11.485.280,30 KM, odnosno 41,92 % od ukupno odobrene podrške.

"Iz navedenog, a i prema raspoloživim resursima i broju poljoprivrednih proizvođača koji se bave animalnom proizvodnjom, vidljivo je da govedarska proizvodnja, odnosno proizvodnja mlijeka ima najveći značaj za poljoprivredu Tuzlanskog kantona", saopćili su iz Vlade TK.

Više od 15 miliona KM za poljoprivredu u Tuzlanskom kantonu

Ipak i pored velikih izdvajanja za mlijeko, uključujući ovu godinu i dodatnu podršku za proizvodnju mlijeka na kantonalnom nivou, kao i dugogodišnja izdvajanja za novčanu podršku za muzna grla u liniji otkupa mlijeka, navedeno je kako "ne daju željene rezultate u smislu povećanja ukupne proizvodnje, jer se iz godine u godinu ta proizvodnja smanjuje."

Stoga je Strategijom definirano da će glavni cilj u govedarskoj proizvodnji biti transformacija malih i srednjih poljoprivrednih gazdinstava u održive farme za proizvodnju mlijeka i mesa, veličine preko 20 muznih krava, odnosno 50 tovnih grla, uz povećanje sposobnosti u vođenju farmi.