Zelena salata u plasteniku - tehnologija proizvodnje

Salata dolazi kao druga kultura u plodoredu poslije paprike, paradajza ili krastavaca. Pretežno se uzgaja u jesenjem i zimskom periodu u plastenicima bez dodatnog zagrijavanja. Osnovna obrada se sastoji od prvog prolaza frezom, zatim se vrši osnovno đubrenje i drugi prolaz frezom. Broj prolaza zavisi od stanja zemljišta i vršimo ih dok ne postignemo mrvičastu strukturu zemljišta. Osnovno đubrenje se vrši mineralnim đubrivima formulacije 1:2:3 (npr. 8:16:24 ili 7:14:21) u količini od 150 do 200 kg/ha. Količine primjene đubriva najbolje je prilagoditi prethodno urađenoj analizi zemljišta, savjetuje Živko Šašić na Savjetodavna Srpske. 

Dodatna obrada zemljišta

Dodatna obrada zemljišta se obavlja odmah poslije osnovne obrade tj. poslije frezanja. Prvo se vrši pravljenje bankova zatim postavljanje sistema za navodnjavanje i malč folije. Pravljenje bankova ima višestruku ulogu: korijen se nalazi u nezbijenoj zemlji, bolja je aeracija zemljišta i ne dolazi do gušenja korijena. 

Uzgoj povrća u plastenicima profitabilniji

Lateralne trake za navodnjavanje se postavljaju u međuredni prostor (jedna traka/crijevo za dva reda), zatim se vrši spajanje na glavni vod i zatvaranje na krajevima traka. Poslije sistema za navodnjavanje vrši se postavljanje malč folije, pretežno se postavlja crna malč folija koja može biti sa ili bez otvora.

Sadnja i njega

Sjetva salate počinje od septembra, a vrijeme sjetve zavisi od vremena kad želimo da vršimo berbu. Sjetva se vrši u saća od stiropora (pretežno 104 otvora) ako se ne vrši pikiranje i gajbe od stiropora ako se vrši pikiranje. Uz optimalne agrotehničke uslove rasad salate je spreman za rasađivanje dvadesetak dana od dana sadnje. 

Sadnja salate se obavlja na već postavljenu malč foliju u dvoredne, četvororedne i šestoredne trake. Razmak sadnje zavisi od bujnosti sorte tj. veličine glavice tako da redni razmak može biti od 20 do 25 cm a međuredni od 25 do 30 cm. Razmak sadnje se redukuje u zavisnosti da li vršimo jesenju ili zimsku sadnju.

Zimska salata - odaberite najbolju vrstu, sortu i način uzgoja

Lutrasil (agril, agrotekstil, op.u.) ima važnu ulogu u proizvodnji salate jer njegovim korištenjem se povećava prinos i smanjuje vrijeme proizvodnje za desetak dana (u zavisnosti od vanjske temperature period se može biti veći ili manji). Nije potrebna dodatna konstrukcija u plasteniku pa se ulaganje odnosi samo na cijenu koštanja samog lutrasila.

U fazi od 4 do 5 listova trebalo bih izvršiti preventivnu zaštitu bakarnim preparatima. Dalja zaštita se vrši prema stanju biljke, a posebnu pažnju treba posvetiti pojavi plamenjače i truleži. Pri proizvodnji u zimskom periodu za smanjenja stresnih uslova (kolebanje temperatura, manjak svjetlosti, slabija fotosinteza itd.) poželjno bi bilo tretiranje preparatima na bazi aminokiselina.

Navodnjavanje i prihrana

Prije presađivanja rasada poželjno je izvršiti navodnjavanje do 90 % PVK. Prvo navodnjavanje se vrši od 5 do 7 dana od dana presađivanja sa normom od 15 do 20 mm. Uz prvo navodnjavanje, radi boljeg ukorijenjavanja, moguće je izvršiti prihranu fosfornim đubrivima formulacije 1:3:1 ili 1:4:1 u količini od 1 kg/1000 litara vode. Sljedeći intervali navodnjavanja se određuju prema stanju i potrebama biljke, a pretežno iznose svakih 7 do 10 dana sa normom navodnjavanja od 25 do 30 mm. 

Savjeti za podizanje plastenika i staklenika

U fazi od 6 do 8 listova vrši se prihrana KAN-om ili AN-om u količini od 80 do 120 kg/ha. Sledeća prihrana se vrši po potrebi u zavisnosti od stanja biljke. Navodnjavanje je najbolje vršiti ujutru jer je tad transpiracija najmanja. Najbolji način navodnjavanja je "kap po kap" jer omogućava uštedu vode, a i mogućnost prihrane. Navodnjavanje kišenjem se ne preporučuje u fazi kada su glavice formirane jer dolazi do nakupljanja vode između listova glavice koje podstiče razvoj bolesti prije svega truleži.

Berba i pakovanje

U plastenicima bez dodatnog zagrijavanja berba može početi od 40 do 100 dana od dana presađivanja. Trajanje berbe je obično do 5 do 7 dana, nakon čega se vrši ponovo presađivanje salate ili osnovna i dodatna obrada za sljedeću kulturu. Berba se obavlja ručno u par navrata, sijeku se glavice koje imaju odgovarajuću težinu, oblik i čvrstoću. Poslije berbe vrši se pranje glavica, ako je to potrebno i pakovanje.

Dezinfekcija zemljišta u plasteniku 

Salata se pakuje u gajbice (drvene, kartonske ili plastične). Zbog zaštite od hladnoće (ako je zimski period) i mehaničkog oštećenja u gajbice bi bilo potrebno staviti PVC foliju sa otvorima. Otvori na foliji su bitni zbog procesa disanja i cirkulacije vazduha. Korijen salate je veoma osjetljiv i već nakon par sati počinje da mjenja boju, tamni, čime joj tržišna vrijednost znatno opada. Da bih se ovo spriječilo, korijen salate bi prije pakovanja trebalo premazati jabučnom ili limunskom kiselinom koja sprečava potamnjivanje.