Sjetva industrijskog paradajza: Sjeme direktno u zemlju, prinos do 80 t/ha

Jesenja obrada izvodi se na punu dubinu, a potom "listeri" grubo profilišu leju. Direktna sjetva paradajza se obično izvodi od polovine aprila, kako bi se izbjegao rizik od poznih proljetnih mrazeva. Nicanje obično uslijedi poslije dvije sedmice. Zadnji rokovi ne bi smjeli preći polovinu maja, jer bi uslovili zakašnjenje u berbi.

Načini sjetve

Sjetva se može obaviti agregatnom mašinom ("tilter"), koja istovremeno obrazuje leje, unosi đubrivo, herbicide i sije.

Najčešće su leje širine 150 cm, a sije se obavlja u dvorede trake, sa međurednim rastojanjem od 30 cm i razmaka između traka leja 100 cm. Na svakih 25 - 30 cm u redu usijavaju se gomilice sjemena (četiri do sedam sjemenki). Ako se radi u trakama obezbjeđuje se veći broj biljaka (100 do 250.000). Dubina sjetve je dva do tri centimetra, a količina sjemena oko dva kilograma po hektaru.

Šta znači sijati pod motiku i na šta paziti? Evo 7 savjeta

Moguće je na naprijed navedeni način proizvodnje paradajza za preradu, umjesto usijavanja sjemena, obaviti presađivanje rasada sa četiri do pet razvijenih listova, te tako dobijamo sklop biljaka od oko 25.000/ha. Ovakvim načinom dobijamo tržišno kvalitetnije plodove, ali i skuplju proizvodnju po jedinici površine. Razumije se da i u ovom slučaju koristimo sortiment, sa hibridima ili sortama determinantnog (niskog) porasta.

Izbor hibrida

Od hibrida paradajza mogu se koristiti bagera F1 (rani determinantni hibrid, namijenjen gajenju na otvorenom), dejzi F1 (srednje rani determinantni hibrid, namijenjen gajenju na otvorenom), serdika F1 (srednje rani determinantni hibrid, namijenjen gajenju na otvorenom), džoker F1 (srednje kasni determinantni hibrid, namijenjen gajenju na otvorenom), mauntin prajd F1 (srednje rani determinantni hibrid, namijenjen gajenju na otvorenom), red river (srednje rana determinantna sorta, namijenjena preradi i mehanizovanoj berbi), red hanter F1 (srednje rani determinantni hibrid, namijenjen preradi i mehanizovanoj berbi), rio grande (srednje kasna determinanta sorta, namenjena preradi, za ručnu i mehanizovanu berbu) i brigejd F1 (srednje kasni determinantni hibrid, namijenjen preradi i mehanizovanoj berbi).

Njega poslije sjetve

U proizvodnji paradajza iz sjemena prvo kultivisanje izvodimo kada biljke imaju dva do tri stalna lista, na dubini tri do pet centimetara, nikako kasnije zbog moguće povrede korijenovog sistema. Kasnija kultivacija zavisi od stanja zemljišta. Prorjeđivanje biljaka je kada imaju dva do tri stalna lista, nikako kasnije zbog moguće povrede korijenovog sistema susjednih biljaka. U "kućici" se ostavljaju tri do četiri biljke. Ako je sjetva obavljena u nizu, biljke se prorjeđuju na 10 - 15 cm u redu.

Navodnjavanje se izvodi najčešće "brazdama", formiranim tokom obrazovanja leja. Najefikasniji i najsigurniji sistem navodnjavanja je "kap po kap", koji se sve više primjenjuje.

Zaštita od prouzrokovača bolesti, štetočina i korova radi se kao i kod proizvodnje iz rasada.

Berba

Paradajz iz sjemena, namijenjen industrijskoj preradi, bere se kombajnima kada je oko 70 - 80 posto plodova zrelo (crveno). Provjera zrelosti je na sljedeći način: iščupa se po nekoliko biljaka, plodovi stresu sa njih, prebroje i izračuna procenat zrelosti. Berba kombajnima je jednokratna, tako što kombajni kose biljke uz samo zemljište, uvlače ih u unutrašnjost i sa njih posebnim tresačima odvajaju plodove.

Elektronskim uređajima odstranjuju se nedozreli plodovi i eventualne primjese, a zreli plodovi transportuju se u velike sanduke ili prikolice kojima se dopremaju na preradu. Učinci samohodnih jednorednih kombajna su osam do deset tona ubranih plodova za sat vremena. Preduslovi uspješne mehanizovane berbe su fino obrađeno i poravnato zemljište bez grudvi i kamenja, nezakorovljen usjev, te sorte čvrstih plodova, koji se lako odvajaju od drški. Najčešći prinosi industrijskog paradajza iznose 50 - 80 t/ha.

Sa ciljem pospješivanja ujednačenog sazrijevanja plodova, kada je oko 25 posto plodova dobilo crvenkastu boju, usjev se tretira etrelom (dvije do četiri litre/1.000 litara vode).