Zabrana preparata zabrinula voćare: Čime će štititi kruške?

Poprilično neprimjetno u BiH je prošla vijest da se na tržištu Hrvatske do 30. decembra 2024. godine dozvoljava distribucija insekticida Delegate 250 WG i ostalih preparata na bazi aktivne materije spinetoram, a koji se koriste za suzbijanje kruškine buve. Zabranjen je i Movento, koji se takođe koristi protiv buve. Voćari u Republici Srpskoj i BiH strahuju da će zaštita krušaka postati nemoguća misija.

Korišćenje postojećih zaliha preparata na bazi spinetorama dozvoljeni su do 30. decembra 2025. godine, a imajući u vidu da se u Bosni i Hercegovini prate propisi i dozvoljeni preparati u zaštiti bilja, voćarima ostaje još samo iduća sezona da se protiv najtežeg protivnika, kruškine buve, bore sa preparatima kao što su Delegate i Movento.

Sve više voćara napušta uzgoj krušaka

Problem je što je Delegate insekticid novije generacije u odnosu na Movento i odluka evropske komisije da se zabrani njegova upotreba prilično je iznenadila evropske, ali i domaće voćare.

"Kruška je jako teška za zaštitu od buve, a zabrana korišćenja preparata Delegate i Movento, dodatno će je zakomplikovati. Vjerujem da će za godinu, dvije, još više voćara napustiti uzgoj krušaka, a njihov broj se, ionako, smanjuje iz godine u godinu. I u Evropi se sve više krče zasadi krušaka, jedino se Italija i Belgija, koliko toliko opiru, najviše zbog hladnije klime, naročito u Belgiji i na sjeveru Italije, a buva ne voli hladnije vrijeme. Izgleda da ćemo uskoro, skoro svu krušku uvoziti iz Južne Amerike", kaže Dragoja Dojčinović, predsjednik Udruženja voćara Republike Srpske.

Ostala sredstva bez zadovoljavajućeg efekta

Zalihe Moventa, s aktivnom materijom spirotetramat, moći će se u zemljama Evropske unije koristiti do 30. oktobra 2025. godine, a on je, uz Delegate, bio osnova za zaštitu od kruškine buve. Najgore je to što se buva prilagodila na većinu aktivnih materija insekticida koji su ostali u upotrebi, kao što su abamektin, zatim emamaektin benzoat, deltametrin, pirimikarb, spinosad i slično.

Višegodišnja primjena aktivnih materija, naročito abamektina, dovela je do toga da je buva, u velikoj mjeri, postala otporna na ovu materiju, naročito tokom suvih ljeta praćenih visokim temperaturama, dok ostala sredstva, bez pomoći spinetorama i spirotetramata, posljednjih nekoliko godina, nisu mogla da zabilježe dobar zaštitni efekat od buve.

Šta dalje?

Ni ulja, kao što su plavo, bijelo, crveno, Neem ulje, bakarni preparati, ne mogu da ostvare dovoljno dobru zaštitu od kruškine buve koja ima nekoliko generacija godišnje i dovodi do slabijeg kvaliteta plodova.

S kojim sredstvima će se ići u zaštitu od buve, nakon 2025. godine, voćari još ne znaju, a izgleda ni nadležni u Evropskoj uniji. Borba za što čistiju okolinu i manju upotrebu pesticida u fokusu je većine evropskih zemalja, samo je pitanje koje oblasti i kulture će biti jedna vrsta kolateralne štete.