Prevencija salmonele 

Salmoneloza je bakterijska bolest, čiji je uzročnik gram negativna bakterija. To je zoonoza, a 2016. godine je u Evropskoj uniji prijavljeno i potvrđeno 94.530 slučajeva obolijevanja ljudi. Nažalost, i smrtni ishod je u visokom postotku. Ova tema je upravo važna zbog javnog zdravlja, pa joj je posvećena posebna pažnja na Danu živinara u Novom Sadu.

Salmonela u jajima i mesu

Razlikuju se dvije vrste u rodu Salmonella -  enterica i bongori, ali je opisano više od 2.500 serotipova. Najčešće se nalaze u jajima i mesu tovnih pilića. 

Salmonela u jajima može preživjeti:

• na 20 stepeni od 101 do 114 dana
• na 40 stepeni od 55 do 81 dan
• na 30 stepeni od 52 do 63 dana

U mesu pilića se inaktivira:

• za dvije do šest minuta na 60 stepeni
• za minutu na 70 stepeni
• zamrzavanje nije sigurno!

Kategorije salmonele

Salmonela se kod živine javlja u septikemičnoj formi, kao lokalizirana infekcija.  Može se prenijeti vertikalno - sa kokošaka na jaje i horizontalno - sa jedinke na jedinku. Pema Praviilniku o utvrđivanju mjera za rano otkrivanje, dijagnostiku, sprječavanje širenja, suzbijanje i iskorjenjivanje infekcija živine određenim serotipovima salmonele, razlikuju se dvije kategorije salomonele:

• prva kategorija: S. Enteritidis i S. Typhimurium (izazivaju paratifus živine)
• druga kategorija: S. Hadar, S. Virchof, S. Infantis
• zasebna Salmonella Gallinarum Pullorum (izazivaju bijeli proljev pilića i tifus živine)

Simptomi salmonele kod živine

Salmonela može ući na farmu živine preko hrane i vode, prisustvom domaćih i divljih životinja, prenošenjem opreme, preko ljudi, kao i preko pileta, koje se dočekuje na farmi. Da je jedinka zaražena, znat ćete ukoliko se javljaju sljedeći simptomi:

• nakostriješeno perje
• opuštena krila
• gubitak apetita, anoreksija
• pojačana žeđ
• dijareja
• zaprljanost predjela oko kloake

Prevencija salmonele

Marko Pajić sa Naučnog instituta za veterinarstvo Novi Sad kaže da su biosigurnosne mjere primarna strategija u prevenciji salmonele:

"Prije useljenja živine, potrebna je potpuna dezinfekcija objekta, kao i opreme. Ne bi trebalo imati različite starosne kategorije živine, kao ni druge domaće ili divlje životinje. Važno je i da radnici nemaju živinu na svojim imanjima, kao i da vode računa o higijeni. Potrebno je postaviti dezobarijere za radnike, ali i za vozila, čiji bi točkovi 2,5 puta trebali proći kroz dezificens".

Dodao je da su potrebne tri zone na farmi: prva zona - skida se odjeća i obuća u kojoj smo došli, u središnjoj zoni - dezinfekcija ruku, tuširanje, i treća zona - oblačenje čiste odjeće prije ulaska na farmu.

"Važno je i da se odnosi otpad redovno, kao i da se vodi računa o odlaganju leševa - ako se kopaju jame, da budu bar 200 metara udaljene od farme.  Deratizacija i dezinsekcija su obavezne, jer insekti prisutni na farmi mogu biti rezervoar salmonele. Bilo bi dobro imati i isušenu zonu oko objekta. To podrazumijeva postavljanje sloja širine do jednog metra običnog kamena od 10 do 15 cm, jer on smanjuje prisustvo glodara i otežava njihov ulazak na farmu, a vrši drenažu", rekao je Pajić.

Mjere poslije utvrđene infekcije

Tatjana Labus je napomenula mjere koje bi trebalo poduzeti kod živine, neinkubiranih jaja i priplodnih jaja.

Živina

• klanje kada su poduzete sve mjere za sprječavanje širenja infekcije u toku transporta do objekta za klanje i pod uslovom da se tako zaklana živina termički obradi
• ubijanje i neškodljivo uklanjanje

Neinkubirana jaja

• prerada u objektima za preradu jaja, ukoliko je osigurano da će biti tretirana na način kojim se garantira da su salmonele iz obje kategorije uništene u skladu sa posebnim propisom
• neškodljivo uklanjanje

Priplodna jaja

• neškodljivo se uništavaju

Pilići i ćurići koji su se izlegli se ubijaju i neškodljivo uklanjaju.

Foto: News21 - National/Flickr