Engleski naziv: Mulberry | Latinski naziv: Morus sp.
Dud je listopadna drvenasta kultura koja pripada porodici dudovki (Moraceae), a porijeklom je iz zapadne Azije. Prvenstveno je njegova ekonomska korist uočena u proizvodnji svile, budući da se ličinke dudovog svilca prehranjuju lišćem bijelog duda. Za dud je vezana i historijska zanimljivost. Naime, engleski kralj James I. pozvao je 1608. godine stanovnike da u što većoj količini uzgajaju stabla duda radi poboljšavanja proizvodnje svile. Mnogi su se stanovnici odazvali pozivu, ali na nesreću, posadili su crni dud, a ne bijeli, čije listove u prehrani koristi dudov svilac.
Okus ploda duda je sladak, s vrlo malo kiselina, a po izgledu nalikuju plodovima maline. Stablo duda često izgleda starije nego što uistinu jest, budući da se obično vrlo rano počne naginjati, a kora puca i poprima starinski izgled. Listovi su svjetlozeleni, široki, ovalni, dugi oko 12 cm, a široki 10 cm. Rub lista je pilast, a površina gruba i dlakava.
Dud se može uzgajati na područjima do 300 m nadmorske visine, a zimi uspijeva na temperaturama do -23 °C pa je tako otporna na zimske temperature. Kao i većina voćnih vrsta preferira osunčane položaje.
Starija, dobro ukorijenjena stabla duda dobro podnose sušu. Korijen će duda rasti duboko u zemlju i moći iskoristiti i vodu iz dubljih dijelova tla.
Dud nema velike zahtjeve prema tlu tako da se može uspješno uzgajati i na slabije kvalitetnim tlima. Ipak, za uzgoj bi bilo poželjno da je tlo dobro ocijedito i neutralnog pH.
Prilikom sadnje potrebno je obratiti pažnju na činjenicu da stablo duda u prosjeku naraste 10 m, ali visina može doseći i 20 m, a oblik krošnje je široko razgranat, stoga sklop sadnje nikako ne smije biti pregust. Ipak, u kultiviranom obliku rezidbom se postižu niži uzgojni oblici čime se olakšava berba. Uzgojni oblici mogu biti razni – od piramidalnog do visećeg, koji je i najučestaliji.
Obično se zbog dugovječnosti dudovi sade uz puteve. Budući da bijeli dud ima „slatko“ drvo koje privlači gusjenice, treba obratiti pažnju na njihovo tretiranje ukoliko do napada dođe i zaštititi okolne nasade. Važan faktor u uzgoju duda je i sposobnost mikorize (simbioza korijena i gljiva), što omogućuje fiksiranje azota iz tla i manju upotrebu gnojiva.
Razmnožavanje je moguće vegetativnim dijelovima, odnosno reznicama i kalemljenjem ali i generativno sjemenom. Dud se vrlo lahko uzgaja i iz sjemena i takva su stabla obično zdravija, ali za komercijalan se uzgoj preporučuje vegetativno razmnožavanje, kojim se održavaju željene karakteristike stabla i ploda. Reznice se sade u jesen ili rano proljeće. Obično su dužine od 20 do 40 cm, a prilikom sadnje potrebno je ostaviti dva do tri pupa iznad zemlje.
Dud cvate tokom maja, a sazrijeva u junu. Cvjetovi su sitni i neugledni. Berba plodova obično traje od juna do augusta. Plodovi su vrlo slatki, a veličina im je od 1,5 do 2 cm. Plodovi se mogu jesti u svježem stanju ili sušeni. Prerađeni se koriste za pravljenje marmelada i rakija. Izuzetno je ljekovit čaj od dudovog lišća za liječenje bolesti dišnih organa, probavnih smetnji i dijabetesa.
Izvor:
ukupno: 1, aktivno: 0, neaktivno: 1
Domaći dud
Svakog februara se u Erdeviku, malom slovačkom selu u Sremu organizuje tradicionalni Riblji bal koji je posvećen ribljim specijalitetima. Ova manifestacija ima tradiciju dugu već 60 godina i zato i ne čudi što smo u potrazi za receptom za najbolju riblju čorbu posetili baš Erdevičane. Kuvar Miroslav...
Stoletni crni dud u porti crkve Presvete Bogorodice u vranjskom naselju Sobina i danas rađa.
ALAT, PRIBOR I ORGANIZACIJA REZIDBE VOĆAKA Izvođenje rezidbe voćaka moguće je na više načina: ručno, polumehanizovano i mehanizovano. Najjednostavnije je, a i najskuplje, ako se rezidba obavlja ručno. Sa stanovišta fiziološke osnove, takva rezidba voćaka je najbolja. Izvođač je u mogućnosti da kontr...
#RuralFoto #priroda Vrelo Bune, Bosna. Hladna voda i dusevni mir. Tamo gde srce zaluta.
U odnosu na prethodne godine, izvoz pšenice je minimalan, poljoprivrednici nemaju kome da prodaju žito i dodatno gomilaju gubitke. Ratarima koji su prošle godine planirali da vraćaju rate kredita prodajom pšenice sada treba duplo veća količina robe pod uslovom da imaju kome da prodaju. Arsen Gradina...
U Marića gaju u Grudama održana jedinstvena kulinarska manifestacija "Raštikijada". 🥬🫕 Raštika- tradicionalno hercegovačko tzv. sirotinjsko jelo, danas se svrstala među najzdravije i najskuplje namirnice.🥬🥬🥬 A jeste li znali da je Duvanjska raštika, bolja od hercegovačke?! 👌🏻😉 A ekipa iz Tom...
Dok su mnogi prvomajski praznik proveli uz roštilj, poljoprivrednici su vrijedno radili kako bi nadoknadili izgubljeno vrijeme tokom dugog kišnog perioda #sjetvakukuruza
Na području Jablaničkog okruga voće se gaji na oko osam hiljada hektara. Najzastupljenije su višnja i šljiva. Posle prolećnih 20 stepeni sredinom januara, sneg i nešto niže temperature ovih dana dobrodošle su svim voćarskim kulturama jer su zaustavile vegetaciju. Malo je padavina bilo ove zime, a u...
Vivodina na vinskoj Spitzi U zagrebačkom diWine Baru održana je još jedna Vinska Shpitza. Riječ je o manifestaciji koja je kombinacija vinske edukacije i kušanja vina, a ovoga se puta zagrebačkoj publici predstavila regija Vivodina. Iako ima višestoljetnu tradiciju vinarstva i vinogradarstva, te vrl...
Rajačke pimnice, mesto gde "stanuje vino" . Selo Rajac, istočna Srbija, spomenici kulture iz 18. i 19. veka. "Evropsko vinogradarstvo je krajem 19. veka zapalo u veliku krizu, kada je iz Amerike stigao parazit po imenu filoksera, sićušna uš koja uništava vinovu lozu. Filoksera napada i uništava kore...
#RuralFoto #Selo Tradicijska stara hiža Dugoreške okolice... Nije kuća na prodaju.. 🤗
Sjenički konj Medo po svojoj težini ima sve šanse da obori dosadašnji Ginisov svetski rekord. Uzgaja se na farmi familije Selek u Caričini, selu udaljenom od Sjenice 18 kilometara. "Medo i Sultan, to su konji francuskog porekla Perušon. Medo sad teži cirka 1.300-1.350 kg, a Sultan je nešto lakši. Na...
