Koliko štete paljenje trave uzrokuje zemljištu?

Nevjerovatna je količina neznanja mnogih farmera i bahatost pojedinaca koji, uprkos apelima nadležnih institucija, od policije do vatrogasaca, svake godine, u proljeće ili zimu, pale travu i rastinje, naročito na pašnjacima na kojima, tokom ljetnjih mjeseci, pase stoka.

Posljednjih godina često se trava pali i zimi, kao što je slučaj i u ovoj godini, jer je kraj decembra neuobičajeno topao.

Paljenje ne poboljšava kvalitet zemljišta

Slike govore o paljenju trave na ionako siromašnim pašnjacima u opštini Bosanski Petrovac, u selima Janjile, Bravsko, Bravski Vaganac, Klenovac, Bukovača, u kojima gori desetine hektara niskog rastinja. Interesantno je da je oranični sloj zemljišta u ovim selima dosta plitak, tj. na tridesetak centimetara počinje kamen, a i na površini se nalaze manje ili veće stijene koje otežavaju obradu zemljišta. Pale se i površine koje imaju nešto bolji sastav zemljišta, odnosno, dublji oranični sloj.

Pogrešno je mišljenje da će se paljenjem nabolje promijeniti plodnost. Istina je da tu ostaje pepeo koji u sebi sadrži kalijum iz rastinja, ali se on veoma brzo gubi vjetrom. Opština Petrovac poznata je po jakim vjetrovima koji pepeo raznose najduže za nekoliko dana od paljenja.

Najgore je što se paljenjem uništava skoro sva korisna flora i fauna u zemljištu. Svi korisni insekti, naročito gliste koje poboljšavaju plodnost zemljišta, nestaju, korisne manje i veće životinje, kao i svi minerali i elementi u tlu. Vrućina, odnosno, toplota utiče na smanjen rast trava u narednim godinama jer neće dobro rasti zbog smanjene količine hranjiva u zemljištu. Na takvim parcelama nikada neće doći do formiranja plodnog zemljišta i humusa. Da ne pominjemo opasnost od izazivanja požara koji mogu da zahvate komšijske parcele i okolne šumske komplekse što je naročito opasno zbog sve toplijih zima posljednjih godina.

Lijenost ili nešto drugo?

Mnogi pale travu i rastinje i zbog toga što ne žele da koriste ili nemaju mehanizaciju potrebnu za krčenje nižeg rastinja ali to nije razlog da se pali vatra. Takođe, dolazi do dodatnog zagađenja vazduha, što se naročito osjeti ako se paljenje vrši na parcelama u blizini većih gradova koji noću muku muče sa aerozagađenjem od fosilnih goriva.

Rješenje je u tome da farmeri na takve parcele iznose stajsko đubrivo iz svojih štala, a iako je stočni fond značajno smanjen posljednjih godina, još uvijek se može naći dobar i kvalitetan stajnjak. Na površinama sa dubljim oraničnim slojem koje su se kosile za ishranu stoke, treba ostaviti nepokošenu ili ostatke nepokupljene trave.

Vlasti, ne samo u opštinama, već i na entitetskom i državnom nivou, trebalo bi da se pozabave ovim pitanjem i provedu dodatne kontrole, kao i da izreknu još veće kazne za nepoštovanje odluka i zakona koji su na snazi i u Republici Srpskoj i Federaciji BiH, a kojima se zabranjuje paljenje vatre na otvorenom bez obavještavanja vatrogasnih službi.