Uzgojni oblici čokota - kojem dati prednost?

Uzgojni oblik čokota predstavlja jedinstvenu cjelinu sa naslonom ili bez naslona i obuhvata oblik čitavog čokota, sa rasporedom lastara i ostalih organa koji se razvijaju na lastarima. Njegov osnovni element je višegodišnji dio stabla.

Kako navodi stručnjak za vinarstvo i vinogradarstvo, Alen Predić, viši stručni saradnik u PSSRS, pri uskorednom načinu gajenja loze formiraju se niska, prizemna stabla u obliku nepravilne glave čokota sa izduženim kracima ili bez njih.

"Ukoliko lozu gajimo špalirskim sistemom tada se obrazuju izdužena stabla različitog oblika i razvijenosti. Uzgojni oblici se sa ovim načinom gajenja loze nazivaju kordunice koje mogu biti jednokrake ili dvokrake i jednospratne ili višespratne", navodi savjetodavac. 

Rodni čvorovi

Na pojedinim dijelovima čokota obrazuju se zadebljanja koja se nazivaju rodni čvorovi na kojima se razvijaju lastari. Oni se pri rezidbi skraćuju na kondire (kratka rezidba, 1-5 okaca) ili lukove (duga rezidba, 6-16 okaca) što zavisi od sorte loze i uslova gajenja.

Nazivi uzgojnih oblika nose naziv vinogradarskog područja (rajnski, župski, krajinski, karlovački, bordovski, kazarsa itd), a pored naziva područja stoji i ime autora uzgojnog oblika (Mozer, Gijo, Silvo itd). Kada se bira uzgojni oblik za čokot uzimaju se u obzir različiti činioci kao što su: biološke osobine sorte i lozne podloge, klima i zemljište područja gdje se loza gaji, nasloni, mehanizacija i dr.

"Osnovna suština formiranja uzgojnih oblika jeste dobro osunčavanje listova i grozdova, provjetrenost, racionalnost obavljanja svih radova i primjenu mehanizacije u vinogradu", kaže Predić, dodavši da će se prednost jednog nad drugim oblikom dati onom koji u vegetaciji ispolji veći procenat kretanja rodnih okca, koji ima manje nerodnih od rodnih lastara, veći koeficijent plodnosti i prosječnu masu grozda.

Izbor oblika

Pošto od pravilnog izbora oblika čokota i načina rezidbe mnogo zavisi prinos i kvalitet grožđa, odnosno manji ili veći ekonomski efekat u proizvodnji, prije podizanja vinograda izboru uzgojnog oblika mora se posvetiti izuzetna pažnja.

Prema obliku stabla uzgojni oblici se dijele na:

• stabla u vidu zadebljane glave
• uzgojni oblici sa kracima
• uzgojni oblici izduženog stabla tipa kordunice

Prema visini stabla uzgojni oblici se dijele na:

• uzgojni oblici niskog stabla (do 50 cm)
• uzgojni oblici srednjeg stabla (od 50 do 80 cm)
• uzgojni oblici visokog stabala (preko 80 cm)

Najznačajniji činioci koji utiču na opredjeljenje pri izboru visine stabla su:

• klima
• zemljište
• sorta i lozna podloga
• tehnologija proizvodnje grožđa

"Osnovna svrha planiranja i preduzimanja neophodnih agrotehničkih mjera za formiranje uzgojnih oblika jeste da se obezbijedi planirani prinos i kvalitet grožđa šire i vina", zaključuje ovaj stručnjak.