Krave rekorderke iz Prnjavora i Dervente: Holštajnka nadmašila 15.000 litara mlijeka

Skoro tri decenije, od 1996. godine, Udruženje poljoprivrednih proizvođača - mljekara Republike Srpske pruža podršku domaćim proizvođačima mlijeka. Već četiri godine vode i svoju elektronsku matičnu knjigu, a u saradnji s Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske i Veterinarsko-stočarskim centrom, provode kontrolu proizvodnosti (KP).

Osim u skladu s domaćom legislativom, kontrola se provodi i prema međunarodnim pravilima koje propisuje ICAR – organizacija za kontrolu proizvodnosti domaćih životinja. Dobra vijest je da je zakon u ovoj oblasti gotovo u potpunosti usklađen s normama Evropske unije.

Najzastupljeniji simentalac i holštajn

Treba napomenuti da BiH, punih 60 godina nije radila popis poljoprivrede, no zahvaljujući ovoj evidenciji, dobili smo dio podataka, barem kada je riječ o mliječnim govedima u Republici Srpskoj. Prema podacima od lani, u stadima su najzastupljeniji simentalac i holštajn, dok su druge rase prisutne u manjem broju ili je riječ o križancima.

U pogledu rasne strukture, utvrđeno je da članovi u brdsko-planinskim područjima najčešće uzgajaju simentalac, dok je u nizinskim područjima miješano stado, ali na većim gazdinstvima preovlađuje holštajn rasa goveda. Kod organizovanja uzgoja, Udruženje je, osim za navedene dvije rase, ovlašćeno i za norveško crveno goveče, za koje može izdavati zootehničke dokumente, dok se ostale samo evidentiraju u matičnoj knjizi.

U 2024. je zaključeno 574 laktacija, a dodatno su za 2023. godinu unešene 424 laktacije, što znači da je ukupno u izvještajnom periodu zaključeno i u sistem unešeno 998 laktacija. U ovom drugom slučaju, riječ je i laktacijama koje su bile započete u 2023. i završile u prošloj godini.

Krave rekorderke

Najveća proizvodnja kod holštajn grla zabilježena je kod uzgajivača iz Prnjavora, a iznosila je 15.229 kg mlijeka u standardnoj laktaciji, sa proizvedenih 448 kg masti (2,94%) i 524 kg bjelančevina (3,44%).

"Pobjednica" među simentalkama je iz Dervente, sa proizvodnjom 12.940 kg mlijeka, sa 410,3 kg masti (3.17%), 481 kg bjelančevina (3.71%).

Kod NRF najviša zabilježena proizvodnja iznosila je 8.499,60 kg mlijeka, 332,90 kg masti (3.92%) i 301,7 kg bjelančevina (3.55%), a riječ je o kravi iz Gradiške.

Podaci proizvodnje po rasama

Kada je riječ o postizanju ciljeva definisanih uzgojnim programom, uzgajivači i kontrola proizvodnosti uspješno su ispunili planirano za simentalca i norveško crveno goveče.

Prema programu Udruženja, postavljeni cilj za holštajn iznosio je 8.500 kg, za simentalsku rasu 7.000 kg, a za norveško crveno goveče 7.500 kg mlijeka. U odnosu na planirano, dvije rase su prebacile plan.

Ali i holštajn ide naprijed, a pogotovo ako posmatramo prosjek za 2023. godinu i rast od preko 600 litara mlijeka u standardnoj laktaciji. Kod NRF je mali broj uzoraka, te s toga nije toliko relevantan pokazatelj situacije, i broj grla ove rase je u opadanju.

U Udruženju se nadaju daljem unapređenju proizvodnje u narednim godinama, što će obezbijediti i stabilnost u isporukama mlijeka domaćim proizvođačima.