Prognoza prinosa: Povoljni uvjeti za ozime žitarice uprkos sušnoj jeseni

Ozimi usjevi u većini Evrope su u dobrom do vrlo dobrom stanju, s izuzetkom manjeg područja Rumunije i Bugarske te u istočnoj Ukrajini i dijelovima evropske Rusije gdje su slabije razvijeni, navodi se u decembarskom izdanju JRC MARS biltena.

Iako je veći dio Evrope zabilježio manjak padavina između 1. novembra do 7. decembra, to nije negativno utjecalo na usjeve. Na Pirenejskom poluotoku, nakon kišovitog septembra i oktobra, novembar bez značajnijih padavina i s iznadprosječnim temperaturama omogućio je produženi period sjetve.

Kako navode, u zapadnoj Evropi vremenski uvjeti bili su povoljni za završetak sjetve ozimih žitarica. 

Na sjeveroistoku Španije, posebno u Aragonu, dio polja zbog prekomjerne vlage nije obrađen na vrijeme, pa poljoprivrednici planiraju sijati sorte kraćeg ciklusa tokom decembra i januara kako bi nadoknadili izgubljeno vrijeme. 

U sjevernoj Italiji suho vrijeme također je pogodovalo sjetvi i početnom razvoju ozimih žitarica. Osim toga, u srednjoj i sjevernoj Evropi, gdje je sjetva već završena, blagi hladni valovi nisu prouzrokovali štete, dok su zalihe vode u tlu ostale znatno iznad kritičnih nivoa.

Suho tlo i nepovoljni uvjeti

U razdoblju od 1. novembra do 7. decembra na Siciliji je bilo dovoljno padavina za stvaranje pogodnih uvjeta za sjetvu durum pšenice, ali situacija ostaje osjetljiva jer su dublji slojevi tla i dalje vrlo suhi. 

U dijelovima južne i istočne Evrope zabrinjava ranjivost ozimih usjeva na hladnoću. To je posebno izraženo u središnjoj i južnoj Rumuniji, sjeveroistočnoj Bugarskoj, istočnoj Ukrajini i evropskoj Rusiji, gdje su vrlo suhi gornji slojevi tla ozbiljno otežali početni razvoj usjeva.

Pregled jeseni

Početak jeseni obilježile su neuobičajeno visoke temperature, popraćene toplotnim valovima u centralnoj, južnoj i istočnoj Evropi, dok su intenzivne oluje donijele obilne kiše u brojne dijelove centralne i zapadne Evrope.

Značajan višak padavina utvrđen je u istočnoj i dijelovima južne Španijee, centralnoj Francuskoj, južnom dijelu Ujedinjenog Kraljevstva, dijelovima sjeverne i centralne Italije, Češkoj, susjednim regijama Poljske, Njemačke i Austrije te u sjeveroistočnoj Rumuniji.

Manjak padavina, s kumulativnom količinom od 30 do 50% ispod dugoročnog prosjeka zabilježen je u sjevernim dijelovima Irske i Ujedinjenog Kraljevstva, sjevernoj Danskoj, istočnim dijelovima baltičkih zemalja, sjeveroistočnoj Poljskoj, jugozapadnoj Bjelorusiji, centralnoj i južnoj evropskoj Rusiji, istočnoj Ukrajini, južnoj Grčkoj te južnoj i zapadnoj Turskoj.

Toplotni valovi

Izrazit temperaturni višak zapažen je u istočnoj i sjeveroistočnoj Evropi, od sjeverne Poljske i Ukrajine do Finske i velikih dijelova evropske Rusije, kao i u jugoistočnim dijelovima Iberijskog poluotoka.

Neuobičajeni toplotni valovi evidentirani su u septembru i početkom oktobra u većem dijelu centralne i istočne Evrope. Međutim, temperature su u velikim dijelovima srednje Evrope pale za više od 15 °C tokom oluje Boris sredinom septembra. I toplotni i hladni valovi primijećeni su na granicama Mađarske, Rumunije, Ukrajine i Slovačke.