Šta su toplotni talasi i do kada će nam vrućine testirati živce?

Nakon što smo iza sebe ostavili najtopliji juni u historiji mjerenja, sada svjedočimo jednom od najintenzivnijih i najdugotrajnijih toplotnih talasa, koji širom zemlje testira naše zdravlje, privredu, energetiku, poljoprivredu, živce,

Stručnjak za ekstremne vremenske prilike i doktorantkinja na Fizičkom fakultetu u Beogradu Milica Tošić objašnjava na koje je sve načine aktuelno vrijeme nesvakidašnje i ekstremno, ali i zašto je ono istovremeno i vijesnik naše budućnosti, piše portal Klima 101.

Kako pojašnjava, toplotni talasi su meteorološki događaji tokom kojih su uslovi natprosečno topli u odnosu na ono što normalno očekujemo, i to tokom dužeg vremenskog perioda. Ali šta je tu tačno normalno?

"Toplotni talasi su periodi tokom kojih su maksimalne dnevne temperature danima toplije od 90 posto historijskih temperatura u tom dijelu godine. One se zapravo mogu pojaviti tokom bilo kog godišnjeg doba, ali ljetni su najčešći i najvidljiviji."

Uzrok ovom koji traje je anticiklon, odnosno sistem visokog vazdušnog pritiska. Već danima je stacioniran iznad područja koje uključuje i region i blokira dolazak hladnijeg zraka sa sjeverozapada. 

"Ovaj je već vreliji od dosadašnjeg rekordera po dužini, toplotnog talasa iz jula 2012. godi. Tada je trajao u prosjeku 12 dana, a u pojedinim dijelovima zemlje i 15 dana. Prosječna dužina toplotnog talasa je najčešće sedam dana", navodi Milica Tošić za Klimu 101.

Za sada, napominje, ostaje da se vidi da li će ga ovaj talas prevazići u dužini. Ipak, nije ovdje dužina jedina relevantna mjera. 

"Ovaj toplotni talas još uvijek traje i sva je šansa da će trajati duže od do sada rekordnih julskih 12 dana. Moći ćemo ih uporediti jednom kada se ove vrućine najzad završe ili makar smanje do određene podnošljivije tačke."

Čekaju nas još intenzivnije vrućine

Klimatska predviđanja ukazuju na to da će učestalost, ali i intenzitet ovih događaja do kraja vijeka biti sve veći. 

Posebno je opasna pojava dva ili više ekstremna događaja istovremeno, gdje je tipičan primjer toplotni talas i suša. Aktuelna naučna saznanja pokazuju da će sve češće biti kombinovane suše i toplotni talasi u Evropi, Australiji, više regiona SAD, u Kini i Indiji.

"Simultani toplotni talasi i suše često izazivaju povoljne uslove za požare, jer visoke temperature, niska vlažnost zemljišta i vazduha stvaraju idealne uslove za izbijanje i širenje požara."

U međuvremenu, zaključuje Tošićeva, ovaj juli nastavlja da probija neprijatne rekorde. Bit će potrebno vremena da se potpuno sagleda, ali jedno je sigurno: ovaj toplotni talas postat će reper za buduće ekstremne ljetne prilike.