EFSA upozorava: Novi slučajevi influence ptica u Evropi mogući do kraja zime

U Evropi se do kraja zime očekuje nastavak pojave novih slučajeva visoko patogene influence ptica (HPAI), upozoravaju stručnjaci Evropske agencije za sigurnost hrane (EFSA). Prema najnovijem tromjesečnom izvještaju, koji su zajednički objavili EFSA, Evropski centar za kontrolu i prevenciju bolesti (ECDC) te Referentni laboratorij Evropske unije (EURL), virus je i dalje široko rasprostranjen među divljim i domaćim pticama širom kontinenta.

U razdoblju od 6. septembra do 28. novembra 2025. godine prijavljena su ukupno 442 slučaja HPAI kod domaćih ptica te čak 2.454 slučaja među divljim pticama u 29 evropskih država.

Divlje ptice najteže pogođene

Broj zaraženih divljih ptica dosegnuo je najviši nivo još od 2016. godine. Najteže su pogođene vodarice, uključujući patke, guske i labudove, dok je zabilježen i velik broj uginuća među ždralovima. Gotovo svi slučajevi povezani su s istom novom varijantom virusa genotipa HPAI A(H5N1), koja je već ranije kružila Evropom.

Naučnici smatraju da je nagli porast slučajeva posljedica nedostatka imuniteta među populacijama divljih ptica ili povećane sposobnosti prijenosa trenutne varijante virusa. Iako se u narednim sedmicama očekuje i dalje visoka pojavnost bolesti, predviđa se postupno smanjenje broja slučajeva prema kraju zime.

Nakon teške godine i milionskih gubitaka šta očekuje peradarski sektor u 2026.?

Širenje influence ptica na peradarskim farmama širom Evrope uglavnom je povezano s indirektnim kontaktom između divljih i domaćih ptica. Poseban porast broja izbijanja zabilježen je kod pura, ali i kod vakcinisanih pataka.

Na pojavu novih slučajeva utječu brojni faktori, uključujući prijenos virusa s divljih ptica, blizinu kontaminiranog okoliša i peradarskih objekata, kao i vremenski uvjeti poput povišene vlage. Stručnjaci stoga preporučuju ograničavanje kretanja domaćih ptica u područjima gdje je virus potvrđen kod divljih ptica ili gdje je zabilježeno masovno uginuće. Ključnima se smatraju stroge biosigurnosne mjere i pojačan nadzor radi ranog otkrivanja novih izbijanja.

Pojava virusa kod sisara

Tokom izvještajnog razdoblja zabilježen je i blagi porast slučajeva HPAI među divljim mesojedima, posebno lisicama, što se dovodi u vezu s intenzivnom cirkulacijom virusa među pticama. Nakon dužeg razdoblja bez slučajeva, virus je ponovno potvrđen i kod domaćih mačaka u dvije evropske države.

Prema dostupnim podacima, mačke su se najvjerovatnije zarazile direktnim ili indirektnim kontaktom s divljim pticama, a nema dokaza da se virus prenosi putem kontaminirane sirove hrane za kućne ljubimce. Urpkos tome, stručnjaci preporučuju da se kućne ljubimce ne hrani sirovim mesom ili sirovim proizvodima životinjskog porijekla.

Tokom promatranog razdoblja u Evropi nisu zabilježeni slučajevi zaraze virusom HPAI kod novih vrsta sisara.