Zašto su fosfor i kalijum važni u uzgoju voća?

Fosfor kao primarni makroelemenat, sa povoljnom gradivnom ulogom ulazi u sastav mnogih organskih jedinjenja koja se nalaze u biljkama. Direktno utiče na izgradnju nukleotida, nukleinskih kiselina i lipida. Biljke ga usvajaju za sve vreme rasta i razvoja, ali najintenzivnije na početku vegetacije, odnosno u svojoj ranoj fazi rasta i obrazovanja korenovog sistema, ističe stručnjak za voćarstvo Poljoprivrende stručne službe Kosovska Mitrovica Ljiljana Gvozdić.

Ovaj makroelement je kod biljaka veoma bitan za procese oplodnje, kao i za dobro ukorenjavanje, a samim tim jačanje korenovog sistema. Fosfor pozitivno utiče i na otpornost biljaka prema niskim temperaturama, bolestima i poleganju.

Za ishranu biljaka od značaja je količina lako pristupačnog (dostupnog ili ratvorljivog fosfora), a to je uglavnom fosfor koji se nalazi u zemljišnom rastvoru u obliku lako rastvorljivih soli. Fosfor se najvećim delom akumuliše u plodu, te se samim tim izneta količina fosfora iz zemljišta većim delom i odnosi sa parcele, o čemu treba voditi računa prilikom planiranja norme fosfora.

Nedostatak kalijuma dovešće do poremećaja u metabolizmu biljke

Kalijum biljci omogućuje rast, formiranje i veličinu ploda, ali joj daje i okus. Takođe doprinosi povećanju sadržaja, na primer, antocijana u jabukama, poboljšavajući boju plodova. Međutim, njegova primena mora biti dobro uravnotežana s drugim elementima, pogotovo kalcijumom.

Đubrenje jabuke: Azot i kalijum utiču na crvenu boju ploda 

Kalijum pripada makroelementima regulacione uloge i ne ulazi u sastav biljnih organskih jedinjenja. Izuzetno je važan za biljke, zato što utiče na fotosintezu, sintezu proteina, nakupljanje ugljenih hidrata, vodni režim, transport, metabolizam, kao i otpornost biljaka prema niskim temperaturama i bolestima.

Voćarske kulture se odlikuju velikim potrebama za kalijumom, gde njegov nedostatak može dovesti do poremećaja u njihovom metabolizmu, što direktno utiče na smanjenje prinosa i roda. Više ga ima u vegetativnim nego u reproduktivnim organima, što je suprotno zastupljenosti fosfora, a i azota. Zbog toga on i utiče na vodni režim voća, aktivira enzime, stimuliše rast mladog tkiva, podstiče rad fermenata, što sveukupno doprinosi jačanju i otpornosti biljke, objašnjava Gvozdićeva.

Potrebe za kalijumom su velike u svim fazama uzgoja voća. U prvoj polovini vegetacije bitan je za porast vegetativnih organa, dok je u drugom delu važan za pigmentaciju plodova, sadržaj suve materije, sadržaj šećera i drugo.

Ne preterivati sa unosom

Zbog izuzetno visoke uloge fosfora i kalijuma za razvoj i plodonošenje voća potrebno ih je putem đubriva dodati u predviđenim rokovima, normama i načinom skladnim održavanju zasada i sklopu biljaka. Odabir formulacije đubriva i sadržaja ovih elemenata je jako važan. Međutim, ni sa viškom unošenja ovih elemenata ne treba preterivati, kako ne bi došlo do negativnih posledica i štetnosti po biljku i zemljište.

Iz svih navedenih razloga najbolje je i najispravnije služiti se pisanim savetima i preporukom nakon izvršene agrohemijske analize zemljišta, ističe ovaj stručnjak za voćarstvo.