Sadnja aktinidije

Aktinidija - kivi ili kineski ribizl, novija je voćna vrsta koja se počela širiti kod nas. Ima visoku biološku vrijednost. Bogata je bjelančevinama i mineralnim tvarima, tako da sadrži šest puta više vitamina C nego limun. Ekološki su uvjeti za njen uzgoj slični kao i za vinovu lozu, a najbolje uspijeva u područjima s blagom zimom. Jedino je osjetljiva na jake vjetrove jer strujanja suše tlo, lome mlade izboje i kidaju lišće.

Za podizanje nasada aktinidije zemljište se sprema na isti način kao i za vinograde i voćnjake. Za veće površine mora se predhodno obaviti rigolanje, a za usamljena i pojedinačna stabla dovoljne su i rupe.

Sadnja se obavlja u jesen ili rano proljeće, u manje rupice u koje se prije stavi 4 - 5 kg zrelog stajskog gnoja, zatim se vrati zemlja, dobro nagazi i zalije vodom. Nakon sadnje mladice se prikraćuju.

Aktinidije se uzgajaju uz pritku, u špaliru, ili po sistemu pergola kosog i ravnog krova. Za špalirski uzgoj koji se najčešće primjenjuje - razmaci su sadnje 4 - 5 metara red od reda, a 6 - 7 metara unutar reda. Zavisno o ovim razmacima za jedan hektar treba 285 - 416 sadnica.

U jednom redu na svake tri sadnice sa ženskim mora doći po jedna sadnica s muškim cvjetovima, radi sigurnijeg oprašivanja. Među ženskim sortama najpoznatija je Hayward.

Ima veoma krupne plodove (15 - 20 dkg) dobro podnosi transport i lako se čuva u hladnjačama. Plod je lijepog okusa, s aromom kao jagoda ili ananas. U ovoj su grupi još i sorte Abbon, Bruno, Monty Greant Double, Allison i Greensil.

Od muških vodeća je sorta Tumori. Cvate u isto vrijeme kada i Hayward. Dobre su i sorte Matva, Klon M1 i M 2, Chico - Mele.

Aktinidija je višegodišnja biljka, čiji je vijek do 40 godina, a stupa u rod već u 3 godini. Rodne su prošlogodišnje mladice i rezidba je slična vinovoj lozi. Na starijim se biljkama vrši rezidba radi pomlađivanja, vodeći računa o tome da se stablo previše ne opterećuje obnovljenim mladicama. U toku zimske rezidbe vrši se skraćivanje svih izboja na 3 - 4 pupa, iz kojih se u narednoj vegetaciji stvaraju rodni elementi.

Ljeti se novi izboji režu na 8 - 10 pupova. Pojedinačna i usamljena stabla se uzgajaju uz kolac, na većim površinama i kod čistog uzgoja podiže se armatura, kao i kod vinograda. Stupovi se postavljaju na razmake 5 - 7 m po dužini redova, prva žica na 95 - 100 cm, a druga 190 - 200 cm iznad zemlje.

Autor: Damjan Jovanović dipl. ing. agr.,