Pravilna rezidba kruške za bolji i kvalitetniji urod

Rezidba kruške u periodu rodnosti pomotehnička je mjera čiji je cilj uspostavljanje pravilnog odnosa između rodnosti i vegetativnog prirasta, odnosno održavanje i produžavanje perioda pune rodnosti. Tijekom formiranja krune, kruška počinje formirati cvjetne pupoljke, neke sorte već druge godine po sadnji na stalnom mjestu. Veliko opterećenje rodom u tom periodu nije preporučljivo, zato što bi to umanjilo opću vitalnost voćkice i otežalo formiranje željenog oblika krune. Određenom broju slabije razvijenih ljetorasta se dozvoljava rast, da bi se na njima formirali cvjetni pupoljci i donijeli urod. Pri tom treba poštovati određene principe. Produžni ljetorasti se ne prekraćuju, a grančice s cvjetnim pupoljcima se mogu prekraćivati.

Nephodno poznavati razliku između lisnih i cvjetnih pupoljaka

Kako objašnjava savjetodavka Biljana Nikolić, grančice koje nemaju cvjetne pupoljke se ne prekraćuju, jer kada se prekrate, na takvim grančicama se ovisno od toga koliko su prekraćene, razvija više ljetorasta, i umjesto jednog ili dva ljetorasta, formira se metlast izgled, čime se pogoršavaju uvjeti za fotosintetičke aktivnosti. Ona ističe da je za pravilno obavljanje rezidbe neophodno dobro poznavati razlike između cvjetnih i lisnih pupoljaka, zatim starost rodnih grančica, te starost rodnog drveta. Rodne grančice su stare samo godinu dana, dok je rodno drvo višegodišnje.

Zimska rezidba krušaka: Manje grana - veća snaga voćke

Transformacija lisnog u cvjetni pupoljak traje godinu dana, da bi se već naredne godine iz cvjetnog pupoljka razvio plod. Formiranje cvjetnih pupoljaka ovisi o više čimbenika. Osim općih uvjeta (odnosa mineralnog dušika i ugljičnih hidrata) rezidbom se omogućava dovoljan prodor svjetlosti, bez koje nema pravilnog odvijanja fotosinteze i drugih fizioloških procesa, pa samim tim ni formiranja cvjetnih pupoljaka. Proces transformacije lisnog pupoljka u plod traje dvije godine. Na prošlogodišnjoj grančici iz lisnog pupoljka se pri optimalnim uvjetima formiraju cvjetni pupoljci. To rodno drvo je na kraju vegetacije staro dvije godine, s rodnim grančicama starim jednu godinu. Ono je izuzetno produktivno, zato što se na njemu nalazi mnoštvo rodnih grančica s još više cvjetnih pupoljaka, odnosno cvijetova.

Vrhove ne prekraćivati da ne bi došlo do razgranavanja

Nepravilna rezidba može iz cvjetnih pupoljaka ubrzati razvoj ljetorasta, pri čemu izostaje formiranje plodova. To se može dogoditi pri kraćoj ili prekratkoj rezidbi dvogodišnjeg rodnog drveta, kao i rodnog drveta različite starosti. Ako prošlogodišnje grančice skratimo na nejednaku dužinu, u vegetaciji će se razviti više ili manje ljetorasta. Novih ljetorasta će biti najmanje ako se prošlogodišnje grančice uopće ne skraćuju. Tada će se formirati najviše cvjetnih pupoljaka, dok će se na orezanoj grančici na kojoj su ostavljena tri do četiri pupoljka, razviti ljetorasti, dok cvjetnih pupoljaka uopće neće biti.

S dvogodišnjeg rodnog drveta sljedeće godine prorjeđuju rodne grančice. Transformacija rodnih grančica u rodno drvo teče sa starošću. Tako nastaje rodna grana koja ima kratko (s naborima) rodno drvo nejednake starosti. Ona može imati obično rodno drvo (ako se ne račva) i složeno rodno drvo (ako se račva). Sa starošću se produktivnost rodne grane smanjuje. Zato rezidbom treba svake godine zamijeniti oko 10-30% rodnog drveta, čime se suvišne grane odbacuju i tako stvaraju povoljni uvjeti za zametanje i razvoj ploda, kao i za izbijanje novog rodnog drveta.

Orezivanje obično kreće odozgo pa naniže. Vrhove ne treba prekraćivati da ne bi došlo do razgranavanja i kasnijeg zasjenjivanja. Skeletne grane se ne prekraćuju, nego ih treba prevoditi na vanjsku grančicu. Sve suhe i jače oštećene grane i grančice, te vodopije i grane koje rastu u unutrašnjosti krune, kao i one koje se preklapaju treba odrezati do osnove. Ako u kruni postoji neka praznina tu treba ostaviti jednu vodopiju, ali pod uvjetom da ne raste bujno. Rodne grančice se prorjeđuju (ne prekraćuju) uklanjanjem starijih, tankih, prebujnih i zasjenjenih. Grane starosti 4-5 godina, koje su se rađanjem iscrpile treba odrezati do osnove.

Kratka rezidba povećava bujnost i usporava rodnost

Najproduktivnije je rodno drvo staro 2-3 godine. Uz to je i nezaobilazan princip da se na stablu s malo cvjetnih pupoljaka rezidbom ostavlja više rodnih grančica sa cvjetnim pupoljcima, i obratno-na stablu s više cvjetnih pupoljaka treba obaviti prorjeđivanje i skraćivanje rodnih grančica i rodnog drveta. Na stablima s puno starog rodnog drveta rezidba se izvodi njihovim prorjeđivanjem, s dijelom grane, ili djelomično, skraćivanjem tog račvastog rodnog drveta. Pri tome treba voditi računa da se iz ostavljenog dijela dobije novi ljetorast koji treba postati rodna grančica. Intenzitet rezidbe se prilagođava prema sorti i broju cvjetnih pupoljaka.

Savjetodavka Biljana Nikolić na kraju podsjeća na to da jačina rezidbe visi od starosti stabla kruške. Mlade voćke su po pravilu i bujnije, pa se takva stabla manje orezuju nego slabo bujna i zakržljala. To znači da se treba pridržavati principa duga rezidba na bujnim stablima ubrzava i povećava rodnost, a kratka rezidba povećava bujnost i usporava rodnost. Intenzitet rezidbe ovisi i od uzgojnog oblika, navodnjavanja, gnojidbe, oštećenja od mrazeva i ostalih faktora. Kod poboljšane piramidalne krune i kod palmete s kosim granama obično se odbacuje 15-25% grana i grančica, a kod palmete s horizontalnim granama 15-30%.