Povijanje mladara i letorasta na voćkama: Greške i saveti

Povijanje ili razvođenje letorasta je izuzetno značajna mera u formiranju uzgojnog oblika, a sprovodi se od godine sadnje do formiranja željenog uzgojnog oblika (tri do četiri godine). Ima za cilj da se uveća ugao kod svih letorasta koji u svom razvoju imaju oštar ugao u odnosu na osnovu stabla.

Voćari će proceniti vreme

Ova mera sprovodi se raznim pomagalima tipa čačkalica, zašiljenih komada žice, komada stiropora ili čak štipaljki. Izvodi se uglavnom u drugoj polovini juna, a zavisi od toka razvoja vegetacije. U kišnim godinama ona se odlaže za početak jula kada primarna građa počne da prelazi u sekundarnu, jer u ranijem periodu dolazi do očenjivanja letorasta. U normalnim godinama najčešće se izvodi u poslednjoj dekadi juna, kada bazni deo mladara počinje da menja boju, odnosno kada počinje da gubi karakterističnu zelenu boju.

Uostalom, vreme sprovođenja ove mere može se prepustiti samim voćarima, kada oni procene da se letorasti mogu razvoditi bez očenjivanja. Ugao grananja treba uvećati do položaja 60 - 70 stepeni u odnosu na osu debla. U cilju smanjenja bujnosti stabala, stvaranja poluskeletnih grana i njihovog ravnomernog obrastanja, radi se povijanje bujnijih mladara njihovom celom dužinom i dovođenje pod ugao otklona od 70 do 90 stepeni, a može i više, zavisno od vrste i sorte.

Ovakav način razvođenja letorasta ima za cilj bolje formiranje letnjih pupoljaka i smanjenje, eliminisanje očenjivanja grana u kasnijim godinama razvoja i pune rodnosti. Voćnjaci u kojima se ova mera ne sprovedi, u kasnijim godinama razvoja i pune rodnosti, imaju čestu pojavu očenjivanja grana pod teretom roda i velikih oluja. Kada se ova mera propusti u prvoj, eventualno drugoj godini, sa velikim naporom se može korigovati kasnije, jer grane postaju bujnije, teže se savijaju i već tada se lome i očenjuju.

Ovu meru posebno treba sprovoditi u zasadima šljiva, gde se teži slobodnijem formiranju uzgojnog oblika sa dužim skeletnim granama.

Greška - povijanje lučno

Najčešća greška u povijanju letorasta i grana je u tome što se oni povijaju lučno. Na ovaj način je slabiji porast grana, a na mestu savijanja izražena je pojava vodopija, što dovodi do nepravilnog formiranja same krošnje.

Čačanska rodna, opšte poznata i raširena sorta šljive, zavisna je od ove mere, jer se u ovo vreme u mnogim šljivicima mogu videti očenute pojedinačne grane, ili više grana, čime se stablo uvek gubi. Stoga voćarima, naročito proizvođačima ove sorte, savet je da posebno obrate pažnju na razvođenje grana prilikom formiranja bilo kojeg uzgojnog oblika, kako se ne bi razočarali u kasnijim godinama zbog očenjivanja pojedinih ili svih grana.

Zelena ili letnja rezidba, da ili ne?

Ova mera se, kako za šljivu, odnosi i na sve vrste voćaka poput jabuke i kruške. Posebno se mora primeniti u sistemu guste sadnje, koja danas kod mnogih voćara zauzima sve veće površine.

Kada se na stablima, bilo zbog podloge ili smanjene rodnosti, jave bujni letorasti, njih osim povijanja treba uvrtati (usukati), kako bi im se smanjila bujnost, a time povećala rodnost, tj. formirali cvetni pupoljci. Pored letorasta u kruni se može usukivati i dvogodišnje rodno drvo, na kojem će se posebno uvećati formiranje cvetnih pupoljaka. Ova mera se može sporadično primenjivati u zasadima voćara amatera, jer je dosta zahtevna.