Proizvodnja medicinske konoplje u kibucima Izraela

Kibuci u Izraelu preuzeli su kontrolu proizvodnje medicinske konoplje, mnogo pre nego što je postao trend. Neki kibuci ovom proizvodnjom bave se od 2008. godine.

Masovna zainteresovanost za ovu biljnu proizvodnju počela je 2016. godine kada je Izrael odlučio da reguliše aktivnosti u svemu što je vezano za ovu oblast. Tako bi veliki broj firmi i preduzetnika dobio dozvole za pokretanje sopstvene proizvodnje.

Bivša vojna lica zainteresovana za proizvodnju medicinske konoplje 

Medicinska konoplja u Izraelu trenutno je jedan od najinteresantnijih proizvoda. Poslednjih godina interesovanje je znatno poraslo kod bivših političara. Među njima su bivši premijer Izraela Ehud Barak i mnoga penzionisana vojna lica.

"Proizvodnja medicinske konoplje pokazala se kao isplativa i profitabilna kako za kibuce, tako i za kompanije koje pored profita dobijaju dostupno zemljište u kibucima," priča Beograđanin Goran Mekić koji se u Izrael doselio 1993. godine i počeo život u kibucu Magen.

On je mendžer industrijske i poljoprivredne proizvodnje i direktor pogona za renoviranje, remont i inovaciju poljoprivredne mehanizacije.

O Goranu smo pisali, ali je tom prilikom bilo reči o proizvodnji jojobe. Ovaj put Mekić sa nama deli iskustva iz Izraela, a koja se tiču uzgoja medicinske konoplje.

Beograđanin u Izraelu proizvodi jojobu

Inače, kibuc je društveno zemljoradnička komuna sa zajedničkom svojinom i demokratskim strukturama upravljanja. U Izraelu trenutno ima oko 230 kibuca, u njima živi i radi u proseku od 200 do 1000 članova. 

Za dobijanje licence potreban određen limit vode

Danas 90 od ukupno 270 kibuca u Izraelu proverava mogućnosti proizvodnje medicinske konoplje, među kojima i kibuc Magen koji se nalazi u samom pojasu Gaze.

"Put do proizvodnje kreće dobijanjem licence ministarstva zdravlja za poslovanje i prve potrebne dozvole. Sledi nastavak birokratske procedure koja ne omugućava još uvek pokretanje proizvodnje. Mnoge kompanije samoinicijativno kontaktiraju kibuce, pošto je za dobijanje licence potreban određen limit vode koja se koristi za navodnjavanje, a kibuci to imaju," priča Goran.

Pored vodnog limita, kibuci su u mogućnosti da se na njihovoj teritoriji podignu fabrike za proizvodnju, ambalažu i plasman finalnog proizvoda.

"Kibuci imaju svoj prepoznatljiv brend u svetu, sinonim su za stabilnog partnera sa velikim iskustvom u poljoprivredi, industriji, poseduju sopstveni mehanizam za izvoz i plasman proizvoda u inostranstvo," ponosno priča Goran.

Višestruko veća zarada od proizvodnje medicinske konoplje

Površine zemljišta koje izdvajaju za proizvodnju medicinske konoplje kreću se od 40 do 2.000 ari po kibucu.

"Kada uporedimo poljoprivrednu proizvodnju ostalih poljoprivrednih useva čijom proizvodnjom se ostvaruje profit od 300 do 500 NIS-a (novih izraelskih šekela) na 10 ari, odnosno 9.179 do 15.299 dinara na 10 ari, proizvodnjom medicinske konoplje minimalan profit je 5.000 NIS - 152.999 dinara na istoj površini," zaključuje Goran.

Kako pojašnjava ovakva proizvodnja i ostvareni profit jačaju kibuce i oni tada mogu kod banke da podignu velike kredite za realizaciju svojih aktivnosti.

Procedura za ulazak u takvo partnerstvo u početku je sporija i treba dosta vremena do konačne odluke. Put ostvarivanja saradnje kibuca sa kompanijom koja se bavi proizvodnjom medicinske konoplje do konačne odluke prolaze različite etape odlučivanja. Počinje odobrenjem članova uprave kibuca i ranih komisija, kasnije sledi odobrenje saveta svih članova ili sabora. Posle svih ovih odobrenja postaje mnogo lakše, brže i efikasnije.

Posmatrajući ekonomski potencijal izvoza proizvoda od medicinske konoplje, prema nekim procenama veći je od 4 milijarde NIS-a, (22 milijarde dinara) godišnje.

Povratak konoplje na srpske oranice

Odeljenje za konoplju u Ministarstvu zdravlja 

Do sada je oko 600 proizvođača dobilo dozvolu Ministrastva zdravlja. Odeljenje za konoplju u ministarstvu zdravlja u Izraelu 2019. godine donelo je reformu koja ima za cilj da reguliše upotrebu medicinske konoplje na sličan način, kao i za druge lekove (medikalizacija).

"Tom reformom je propisano da proizvođači moraju preneti svoje proizvode na preradu u kontrolno-proizvodna postrojenja, a odatle preko ovlašćenog distributera u apoteke. Ovom reformom mnogo je olakšano potrošačima, sada mogu naći ove proizvode u oko pedesetak prodajnih objekata širom Izraela, dok je ranije bilo u samo nekoliko distributivnih centara. Stroga kontrola proizvodnog pogona ima za cilj poboljšanje kvaliteta proizvoda," priča Goran.

Medicinska konoplja ima veći udeo ne-psihoaktivnog CBD-a i manji deo psihoaktivnog THC. Poznata su lekovita dejstva medicinske konoplje i uspešno se primenjuju u lečenju: artritisa, multiple skleroze, epilepsije, trauma, fobija, depresija i drugo.

Metode gajenja medicinske konoplje u Izraelu

Gajenje u zemlji

Proizvodnja na zemlji je najjednostavnija i najjeftinija metoda. Važno je održavati pH zemljišta 5,8-6,2. Rezultati ovog tipa gajenja su niski. Prednost je što usev povoljno reguje na povećane količine biljnih hraniva.

Proizvodnja na kokosovom supstratu

Kokosov supstrat je najviše zastupljen u proizvodnji medicinske konoplje, odlikuje se neutralnom i stabilnom pH. Kokosova vlakna su sitne granulacije, poboljšavaju odnos vazduha i vode, pružaju više kiseonika, na taj način povoljno utiču na rast i razvoj korenovog sistema. Sposobnost upijanje velike količine vode koja je biljkama potrebna tokom celog vegetacionog perioda. Kokosovom supstratu potrebno je dodavati mineralne materije koje on kasnije postepeno ispušta. Prednosti korišćenja ovog supstrata su brojne i one su doprinele da bude popularan u proizvodnji kako profesionalaca, tako i neiskusnih proizvođača početnika.

Hidroponski način proizvodnje medicinske konoplje

Hidroponski način gajenja biljke podrazumeva proizvodnju biljke u vodi, što omogućava proizvodnju tokom cele godine. Nema potrebe za sterilizacijom zemljišta. Biljka ne dolazi u dodir sa štetočinama i bolestima, manje novca za zaštitna sredstva.

Primena ove metode zahteva stručno osposobljen kadar. Glavni nedostatak ovog tipa proizvodnje je oprema koju zahteva ova biljna vrsta prilikom razvića. Pumpe za vodu i vazduh, instrumenti za praćenje kiselosti, tako da su ovakvom proizvodnjom troškovi mnogo veći. Uloženi novac se već posle prvog ciklusa proizvodnje vrati.

Aeroponski tip

Ova metoda podrazumeva gajenje sa korenom u vazduhu. Koren se nalazi u posebnoj posudi i redovno se prska, tako da je vlaga unutar posude 100%. Ovom metodom biljke se razvijaju brže.

Aeroponski je drevni metod gajenja, poslednjih godina je prešao sa spoljašnjih bazena na jednostavne hidroponske sisteme. Kod ove metode, koren biljke nalazi se u akvarijumu sa ribama, gde ribe korenu daju hranljive materije iz svojih sekreta, a biljke za uzvrat filtriraju vodu. Ova metoda zahteva razumevanje organskog procesa biljke i efikasne upotrebe ribljih izlučevina pozitivnim bakterijama.

Sve pomenute metode razlikuju se po troškovima investicija i znanja potrebnog za gajenje ove biljne vrste.